Tatlısu Balıkları
KADİFE BALIĞI ( Tinca tinca )
Kuzey bölgelerimizin bol bitkili durgun veya yavaş akıntılı sularında yaşar. Genelde 30 - 40 cm. en çok 60 - 70 cm. olur. Planktonlar, küçük balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. Gündüzlerini dipte geçirip geceleri avlanır. Mayıs - Haziran arası üreme yapar. Eti lezzetlidir. Sazan yetiştiriciliğinde yardımcı olarak düşünülen bir balıktır. Sportif yönü zevklidir.
KIZILKANAT ( Scardinius erythrophthalmus )
Kuzey Anadolu'da ağır akışlı nehirler, göl ve göletlerin yumuşak tabanlı zeminlerinde yumuşakçalar ve bitkilerle beslenerek 10 - 11 yıl yaşar. 20 - 40 cm. boy ve 200 - 400 gr. ağırlıkta olur. 3 -4 yaşında olgunlaşıp ortalama 600 000 yumurta döker. Eti lezzetli fakat çok ince kılçıklı olduğu için makbul değildir. Turna gibi yırtıcı balıklar için değerli bir yemdir.
ÇAPAK BALIĞI ( Abramis brama )
Marmara ve Karadeniz' in akarsu ve göllerinde, bazı türleride Ankara ve Kırşehir yörelerinde yaşar. Boyları ortalama 30 - 40 cm.' den 70 cm. ve 3 kg.' dan 6 kg.' a kadar ulaşabilir. Kurtlar böcekler ve yosunlarla beslenir. 10 yıl yaşayabilir. Mayıs - Haziran arası yaklaşık 100 000 yumurta ile üreme yapar. 1 kg.' ın üzerindekilerin eti lezzetlidir. Küçükleri ise av balığı olarak değerlidir.
TATLISU KEFALİ ( Leuciscus cephalus )
Ülkemizin çeşitli bölgelerinde yaygın olan, hızlı akan dere veya nehirlerde, 7 - 10 yaşlarında 30 - 40 cm. boy ve 600 - 1 000 gr. ağırlığa erişen bir Kefal türüdür. Yavru safhasında küçük kurtlar, karides ve böcek yavrularıyla beslenirken büyüyünce otta yer. Yaşlandıkça yırtıcı olup kurbağa ve sıçrayarak su dışındaki kelebekleri yiyebilir. Nisan - Haziran arası 45 - 50 000 yumurta dökerek ürer. Etinin lezzetsiz ve değersiz oluşuna karşı avcılığı çok makbuldür.
YILAN BALIĞI ( Anguilla anguilla )
Erkekleri 30 - 50 cm. dişileri 45 - 100 cm. olabilen hem tatlı, hem tuzlu sularda yayılış gösterir. Doğumu ve 3 aylık gelişiminden sonra tatlı sulara girer. 8 - 20 yıl buralarda kaldıktan sonra tekrar üremek için Atlas Okyanusunda Sargossa denizine yönelirler. Burada yaklaşık 7 - 10 derece sularda 1 000 - 3 000 metre derinlikte milyonlarca yumurta döker. Dönüşü başarabilen yavrular tekrar acı su bölgelerine geri döner. Yırtıcı ve obur bir canlıdır. Yumuşakça, kabuklular ve balıklarla beslenir. Etinin lezzeti yanında yetiştirmeye uygunluğu ile ekonomik değeri çok yüksektir.
NOKTALI İNCİ BALIĞI ( Alburnus bipunctatus )
Karadeniz, Trakya ve Marmara'daki akarsularda yaygındır. Boyları 9 - 13 en çok 16 cm. olur. Temiz ve hızlı akan suların dibe yakınlarında zaman zaman akıntıya karşı yüzerek yaşar. Küçük planktonlar ve dip hayvanlarını yiyip, su yüzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir. Mayıs - Haziran arası üreyerek yumurtalarını kumlu, çakıllı sahillere bırakır. Avcılıkta yem olarak kullanılması yanı sıra, doğadaki önemi daha önemlidir.
HOROZBINA (Blennius fluviatilis)
Marmara, Ege ve Akdeniz akarsular ve bunların deniz karşımı acısu bölgelerinde yaşar. Boylan denizde yaşayanlara göre daha küçüktür. 8-12, en çok 15 cm . Akdeniz deki türleri 20 cm. ‘e ulaşabilir. Su altındaki küçük hayvanlar veya böcek Larvalarıyla beslenir. Yaz aylarında üreyip yumurtalarını taşlar ve midye kabukları arasına ustaca gizler. çıplak ve pulsuz derisi yapışkan bir sıvı ile kaplıdır. Ekonomik bir değeri yoktur.
İNCİ BALIĞI ( Albunus alburnus )
Pullarından yapay inci yapılması ismini verir. Ülkemizde çeşitli türleri yaşar. Boyları 15 - 20 cm. olur. Manyas ve Ulubat göllerinde bolca bulunur. Planktonlar, kurtlar, böcek larvaları ve su yüzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir. Nisan - Mayıs arası üreyip yapışkan yumurtalarını nehirlerin giriş veya çıkışındaki kıyıların kumluklarına bırakır.
HAVUZ BALIĞI ( Carrasius carrasius )
Trakya - Marmara bölgeleri, Kızılırmak, Yeşilırmak deltaları ve Çoruh havzasında yayılış gösterir. Boyları 15 - 25 en çok 45 cm. ve 2 - 3 kg. ağırlıkta olur. Su içindeki otlar, dip hayvanları ve sinek larvalarıyla beslenir. Sazan' a benzer ve akrabadır. Mayıs - Haziran arası 14 - 20 derece sularda 150 - 300 000 yumurtasını otların üzerine bırakır. Suyun kirliliği ve Oksijen toleransına dayanıklı bir balıktır. Büyüklerinin eti lezzetlidir. Batı ülkelerinde üretimi yapılmaktadır.
KIRMIZI HAVUZ BALIĞI
Biyolojik yaşamı diğer Havuz Balığı türleri gibidir. 15 - 20 cm. boyu ve renginin güzelliği ile eski çağlardan beri havuzların şimdilerde de akvaryumların klasik ve kıymetli balığıdır. Çin' de ve Japonya' da üretilen çeşitli türleri ve formları mevcuttur.
KOCA AĞIZ ( Aspius aspius )
Trakya, Marmara, ve Kuzey bölgelerimizin hızlı akarsularında yaşar. Ortalama 60 - 80 en çok 100 cm boy ve 2 - 4 kg. dan 10 kg.' a kadar büyüyebilirler. Etçil bir balıktır, su içindeki her türlü hayvanla beslenebilir. Erginleri yalnız dolaşır. Cinsel olgunluğa 4 - 5 yaşlarında ulaşıp Nisan - Temmuz arasında 80 - 100 000 yumurta verir. Az lezzetli eti nedeniyle ekonomik değeri bölgeseldir. Buna karşın olta avcılığı çok zevkli bir balıktır. Yaşam karakteri bu balığın aynı olan " Aps. vorax " türü Fırat ve Dicle nehirlerinde yaygındır. Sis balığı olarak tanınır. Boyları 40 cm. olur.
GÜMÜŞ SAZAN ( Hypophtalmichtys molitrix )
Diğer sazan türleri gibi Güneydoğu Asya kökenli bir balıktır. Ortalama 100 - 120 cm. boy ve 20 kg. ağırlığa erişirler. Fido planktonlarla beslenir. 3 yaşında cinsel olgunluğa erişip. 20 - 22 derece ve üstündeki sularda 140 000 yumurta verir. Yağsız ve lezzetli eti Çin'de oldukça değerlidir. Bu nedenle ülkemize getirilerek araştırma enstitülerinde yaşam uygulama ve üretme şartları incelenmektedir.
PULLU SAZAN ( Cyprinus carpio )
13 ve 14. yy. dan beri üretimi yapılan ve kolay yetişen, eti lezzetli, ekonomik değeri çok yüksek olan bir balıktır. 3 - 4 yaşlarında olgunlaşıp 200 - 300 000 yumurta verir. Ortalama 30 -40 cm. boy ve 500 - 1000 gr. ağırlıkta olur. Doğal yetişenlerinin 100 cm. ve 25 kg. olanlarına rastlanır. Sportif avcılığı değerlidir. Su böcekleri, kurtlar ve diğer hayvanlarla beslenir.
BODUR YAYIN ( Ictalurus melas )
Güneydoğu' daki akarsu ve göllerin kumlu çamurlu zeminlerinde yaşayan, 20 - 30 en çok 45 cm. boy ve 100 - 500 gr. ağırlıkta olabilen bir yayın türüdür. Oldukça obur bir balıktır. Omurgasızlar, küçük balıklar, balık larvaları ve kurbağalarda dahil ne bulursa yer. Suların ısı şartlarına göre Nisan - Haziran arasında kumların içine yuva yapan dişi yumurtalarını dökerek bunların oluşmasını bekler. Kılçıksız eti çok lezzetlidir. Ancak ekonomik değeri bölgeseldir.
SOMON BALIĞI ( Salmo salar )
Anayurdu Kuzey Amerika'dan dünyaya yayılmış, üretilmek üzere ülkemize getirilmiştir. Boyu ortalama 60 - 100 cm. ağırlığıda 3 - 15 kg. olabilir. 150 cm. ye ulaşanları olur. Hızlı akarsuların oksijeni bol temiz sularında yaşar. Doğal yetişenleri 2 - 3 m. yükseğe atlaya sıçraya yüzerek 2 - 3 000 km. lik nehir kaynaklarına ulaşıp burada Ekim - Kasım arası üreme yapar. Yetişkinler denizede uyum gösterir. Etoburdur, böcekler, sinekler, kabuklular ve irili ufaklı balıklarla beslenir. Tatlısu Balıklarının eti en lezzetli olanıdır. Ayrıca yumurtasından kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
DERE PİSİSİ ( Pleeuronectes flesus )
Nehirlerin denizlere karışımı acısu bölgelerinde veya akarsuların daha içlerinde yaşayan bir Pisi türüdür. Akdeniz'de fazla rastlanır. Az akıntılı suların kumsal diplerinde Fazla hareket etmeden yaşar. Ortalama 25 - 30 en çok 50 cm. boyda olur. Etçil bir balıktır. Bulunduğu bölgenin su ısısına göre değişik olarak Şubat - Mayıs arasında ürer ve 800 000 yumurta bırakır. Eti çok lezzetli ve ekonomik değeri çok yüksek bir balıktır.
TATLISU KAYABALIĞI ( Proterorhinus marmoratus )
Karadeniz’ e akan akarsuların diplerinde fazlaca rastlanan yaşamı diğer Kayabalıklarıyla benzerlik gösteren boyları en çok 11 - 12 cm. olabilen bir balıktır. 2 - 3 yaşlarında olgunlaşan dişileri topluca yumurta verir. Erkeklerde nöbet tutarak yumurtaları bekler.Yumuşakçalar ve küçük karideslerle beslenir. Tatlı suların girişinde böcek larvaları da yer.Doğa dengesi balığıdır. Sportif veya ekonomik yönü olmayan bir türdür.
KABABURUN (Chondrostoma nasus)
Çeşitli türleriyle ülkemizde yaygındır. Göl ve nehirlerin giriş - çıkışlarının dibe yakınlarında çakıllı bölgelerde yaşar. Boyları 25 - 40, en çok 50 cm. olur. Taşlara yapışık yosunlar, bitki kökleri ve dip hayvanlarıyla beslenir. Mart - Mayıs arası ürer ve 100.000’e yakın yumurtasını çakılların üstüne yapıştırır. Farklı türleri bölgelere göre çeşitli şekillerde değerlendirilir.
GÜMÜŞ BALIĞI (Atherina boyeri)
Denizlerimizde yaygın olan Gümüş’ün Sapanca, İznik ve Köyceğiz göllerinde yaşayan bir turu dür. Sıcak sularda böcek larvalar, ve sualtı hayvancıklarıyla beslenerek yaşar.Mayıs-Eylül arasındaki üreme devresinde yaklaşık 600 yapışkan yumurtasını kumlu, çakıllı zeminlere bırakır. Su yüzeyine yakın sürü halinde dolaşırken su kuşlarına yem olur.Eti yenebilir. Daha çok balık üreticiliğinde yem veya balık unu endüstrisinde değerlenir.
GÖRDEK (Rutilus rubilio)
Kızılgöz ailesindendir. Kuzey Ege, Marmara ve Trakya’da fazla hareketli olmayan akarsuların zengin bitkili kıyı bölgelerinde yaşar. Kış aylarını daha derince sularda geçirir. Kurtlar, böcekler kabuklular ve böcek, sinek Iarvalarıyla beslenir. Boyu 15-20, en çok 25 cm. olur. Nisan-Mayıs arası ürettiği yumurtalarını bitkilerin arasına bırakır. Besin yönüyle değersizdir, fakat av yemi olarak değerlidir.
BIYIKLI BALIK ( Barbus barbus )
Genelde 30 - 50 cm. uzunlukta ve 0,5 - 2 kg. ağırlıkta olur. büyüklerine seyrek rastlanır. Oksijeni bol hızlı akan nehirlerin berrak kum tabanlı bölgelerinde yaşar. Ülkemizin çeşitli yörelerinde türleri bulunur. Mayıs - Haziran arasında üremelerini yapar ve 5 000 - 30 000 yumurta döker. Bu devresinde yumurtaları zehirlidir. Eti fazla değerli olmamakla beraber avcılığı yönünden değerli bir balıktır.
TATLISU LEVREĞİ ( Perca fluviatilis )
Kuzey bölgelerimizdeki akarsu ve göllerle, bunların denizle ilişkili acı su bölgelerinde yaşar. Boyu 25 - 30 cm. en çok 50 cm. olabilir. Fazla göç etmeyen, yumuşakçalar, küçük balıklar ve balık yumurtalarıyla beslenir. 7 - 8 derece sularda Mart - Haziran arası üreme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tüketildiği gibi olta avcıları için kıymetli bir balıktır.
DERE KAYABALIĞI ( Gobio gobio )
Ülkemiz akarsularında çeşitli türleri yerine göre adlar alır. 5 - 6 yılda yavaş büyüyerek 12 - 20 cm. boya ulaşır. Fazla hareket etmeden su altında yatarak ömrünü geçirir. Nisan - Haziran da 12 - 18 derece sularda haftalık aralıklarla ürer. Dişileri 1 000 - 3 000 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Büyük balıkları avlamak için yem olarakta kullanılır.
GÖKKUŞAĞI ALABALIK ( Salmo gairdneri )
Kuzey Amerika kökenlidir. Yetiştirilmek üzere dünyaya yayılmış, bu arada ülkemizede getirilmiştir. Temiz oksijeni bol sularda yapay yemler veya küçük balıklarla beslenebilen yetiştiriciliğe en uygun, tuzlu deniz suyuna da toleransı olan bir alabalık türüdür.
DAĞ ALASI ( Salmo trutta macrostigma )
Çoruh, Ege ve Konya Ereğlisi çevrelerinde dağ göllerinin soğuk, berrak ve temiz sularında yaşar. Zaman zaman nehirlere de girer. Bilimsel olarak dünyamızın son buzul çağında dağ göllerinde kalıp geliştiği teorisi vardır. Boyu 40 - 60 cm. den 1 m. ye ağırlığı 1 - 3 kg. dan 14 kg. a kadar olabilir. 3 - 4 yaşında olgunlaşıp göllerin buzla kaplandığı Ekim - Ocak aylarında yumurtalarını çakıllara bırakır. Çok lezzetli etinin yanısıra sertlik ve çevikliği ile avcılığı da değerlidir.
ÇAPAK BALIĞI ( Abramis brama )
Marmara ve Karadeniz' in akarsu ve göllerinde, bazı türleride Ankara ve Kırşehir yörelerinde yaşar. Boyları ortalama 30 - 40 cm.' den 70 cm. ve 3 kg.' dan 6 kg.' a kadar ulaşabilir. Kurtlar böcekler ve yosunlarla beslenir. 10 yıl yaşayabilir. Mayıs - Haziran arası yaklaşık 100 000 yumurta ile üreme yapar. 1 kg.' ın üzerindekilerin eti lezzetlidir. Küçükleri ise av balığı olarak değerlidir.
TATLISU KEFALİ ( Leuciscus cephalus )
Ülkemizin çeşitli bölgelerinde yaygın olan, hızlı akan dere veya nehirlerde, 7 - 10 yaşlarında 30 - 40 cm. boy ve 600 - 1 000 gr. ağırlığa erişen bir Kefal türüdür. Yavru safhasında küçük kurtlar, karides ve böcek yavrularıyla beslenirken büyüyünce otta yer. Yaşlandıkça yırtıcı olup kurbağa ve sıçrayarak su dışındaki kelebekleri yiyebilir. Nisan - Haziran arası 45 - 50 000 yumurta dökerek ürer. Etinin lezzetsiz ve değersiz oluşuna karşı avcılığı çok makbuldür.
YILAN BALIĞI ( Anguilla anguilla )
Erkekleri 30 - 50 cm. dişileri 45 - 100 cm. olabilen hem tatlı, hem tuzlu sularda yayılış gösterir. Doğumu ve 3 aylık gelişiminden sonra tatlı sulara girer. 8 - 20 yıl buralarda kaldıktan sonra tekrar üremek için Atlas Okyanusunda Sargossa denizine yönelirler. Burada yaklaşık 7 - 10 derece sularda 1 000 - 3 000 metre derinlikte milyonlarca yumurta döker. Dönüşü başarabilen yavrular tekrar acı su bölgelerine geri döner. Yırtıcı ve obur bir canlıdır. Yumuşakça, kabuklular ve balıklarla beslenir. Etinin lezzeti yanında yetiştirmeye uygunluğu ile ekonomik değeri çok yüksektir.
NOKTALI İNCİ BALIĞI ( Alburnus bipunctatus )
Karadeniz, Trakya ve Marmara'daki akarsularda yaygındır. Boyları 9 - 13 en çok 16 cm. olur. Temiz ve hızlı akan suların dibe yakınlarında zaman zaman akıntıya karşı yüzerek yaşar. Küçük planktonlar ve dip hayvanlarını yiyip, su yüzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir. Mayıs - Haziran arası üreyerek yumurtalarını kumlu, çakıllı sahillere bırakır. Avcılıkta yem olarak kullanılması yanı sıra, doğadaki önemi daha önemlidir.
HOROZBINA (Blennius fluviatilis)
Marmara, Ege ve Akdeniz akarsular ve bunların deniz karşımı acısu bölgelerinde yaşar. Boylan denizde yaşayanlara göre daha küçüktür. 8-12, en çok 15 cm . Akdeniz deki türleri 20 cm. ‘e ulaşabilir. Su altındaki küçük hayvanlar veya böcek Larvalarıyla beslenir. Yaz aylarında üreyip yumurtalarını taşlar ve midye kabukları arasına ustaca gizler. çıplak ve pulsuz derisi yapışkan bir sıvı ile kaplıdır. Ekonomik bir değeri yoktur.
İNCİ BALIĞI ( Albunus alburnus )
Pullarından yapay inci yapılması ismini verir. Ülkemizde çeşitli türleri yaşar. Boyları 15 - 20 cm. olur. Manyas ve Ulubat göllerinde bolca bulunur. Planktonlar, kurtlar, böcek larvaları ve su yüzeyindeki sinekleri avlayarak beslenir. Nisan - Mayıs arası üreyip yapışkan yumurtalarını nehirlerin giriş veya çıkışındaki kıyıların kumluklarına bırakır.
HAVUZ BALIĞI ( Carrasius carrasius )
Trakya - Marmara bölgeleri, Kızılırmak, Yeşilırmak deltaları ve Çoruh havzasında yayılış gösterir. Boyları 15 - 25 en çok 45 cm. ve 2 - 3 kg. ağırlıkta olur. Su içindeki otlar, dip hayvanları ve sinek larvalarıyla beslenir. Sazan' a benzer ve akrabadır. Mayıs - Haziran arası 14 - 20 derece sularda 150 - 300 000 yumurtasını otların üzerine bırakır. Suyun kirliliği ve Oksijen toleransına dayanıklı bir balıktır. Büyüklerinin eti lezzetlidir. Batı ülkelerinde üretimi yapılmaktadır.
KIRMIZI HAVUZ BALIĞI
Biyolojik yaşamı diğer Havuz Balığı türleri gibidir. 15 - 20 cm. boyu ve renginin güzelliği ile eski çağlardan beri havuzların şimdilerde de akvaryumların klasik ve kıymetli balığıdır. Çin' de ve Japonya' da üretilen çeşitli türleri ve formları mevcuttur.
KOCA AĞIZ ( Aspius aspius )
Trakya, Marmara, ve Kuzey bölgelerimizin hızlı akarsularında yaşar. Ortalama 60 - 80 en çok 100 cm boy ve 2 - 4 kg. dan 10 kg.' a kadar büyüyebilirler. Etçil bir balıktır, su içindeki her türlü hayvanla beslenebilir. Erginleri yalnız dolaşır. Cinsel olgunluğa 4 - 5 yaşlarında ulaşıp Nisan - Temmuz arasında 80 - 100 000 yumurta verir. Az lezzetli eti nedeniyle ekonomik değeri bölgeseldir. Buna karşın olta avcılığı çok zevkli bir balıktır. Yaşam karakteri bu balığın aynı olan " Aps. vorax " türü Fırat ve Dicle nehirlerinde yaygındır. Sis balığı olarak tanınır. Boyları 40 cm. olur.
GÜMÜŞ SAZAN ( Hypophtalmichtys molitrix )
Diğer sazan türleri gibi Güneydoğu Asya kökenli bir balıktır. Ortalama 100 - 120 cm. boy ve 20 kg. ağırlığa erişirler. Fido planktonlarla beslenir. 3 yaşında cinsel olgunluğa erişip. 20 - 22 derece ve üstündeki sularda 140 000 yumurta verir. Yağsız ve lezzetli eti Çin'de oldukça değerlidir. Bu nedenle ülkemize getirilerek araştırma enstitülerinde yaşam uygulama ve üretme şartları incelenmektedir.
PULLU SAZAN ( Cyprinus carpio )
13 ve 14. yy. dan beri üretimi yapılan ve kolay yetişen, eti lezzetli, ekonomik değeri çok yüksek olan bir balıktır. 3 - 4 yaşlarında olgunlaşıp 200 - 300 000 yumurta verir. Ortalama 30 -40 cm. boy ve 500 - 1000 gr. ağırlıkta olur. Doğal yetişenlerinin 100 cm. ve 25 kg. olanlarına rastlanır. Sportif avcılığı değerlidir. Su böcekleri, kurtlar ve diğer hayvanlarla beslenir.
BODUR YAYIN ( Ictalurus melas )
Güneydoğu' daki akarsu ve göllerin kumlu çamurlu zeminlerinde yaşayan, 20 - 30 en çok 45 cm. boy ve 100 - 500 gr. ağırlıkta olabilen bir yayın türüdür. Oldukça obur bir balıktır. Omurgasızlar, küçük balıklar, balık larvaları ve kurbağalarda dahil ne bulursa yer. Suların ısı şartlarına göre Nisan - Haziran arasında kumların içine yuva yapan dişi yumurtalarını dökerek bunların oluşmasını bekler. Kılçıksız eti çok lezzetlidir. Ancak ekonomik değeri bölgeseldir.
SOMON BALIĞI ( Salmo salar )
Anayurdu Kuzey Amerika'dan dünyaya yayılmış, üretilmek üzere ülkemize getirilmiştir. Boyu ortalama 60 - 100 cm. ağırlığıda 3 - 15 kg. olabilir. 150 cm. ye ulaşanları olur. Hızlı akarsuların oksijeni bol temiz sularında yaşar. Doğal yetişenleri 2 - 3 m. yükseğe atlaya sıçraya yüzerek 2 - 3 000 km. lik nehir kaynaklarına ulaşıp burada Ekim - Kasım arası üreme yapar. Yetişkinler denizede uyum gösterir. Etoburdur, böcekler, sinekler, kabuklular ve irili ufaklı balıklarla beslenir. Tatlısu Balıklarının eti en lezzetli olanıdır. Ayrıca yumurtasından kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
DERE PİSİSİ ( Pleeuronectes flesus )
Nehirlerin denizlere karışımı acısu bölgelerinde veya akarsuların daha içlerinde yaşayan bir Pisi türüdür. Akdeniz'de fazla rastlanır. Az akıntılı suların kumsal diplerinde Fazla hareket etmeden yaşar. Ortalama 25 - 30 en çok 50 cm. boyda olur. Etçil bir balıktır. Bulunduğu bölgenin su ısısına göre değişik olarak Şubat - Mayıs arasında ürer ve 800 000 yumurta bırakır. Eti çok lezzetli ve ekonomik değeri çok yüksek bir balıktır.
TATLISU KAYABALIĞI ( Proterorhinus marmoratus )
Karadeniz’ e akan akarsuların diplerinde fazlaca rastlanan yaşamı diğer Kayabalıklarıyla benzerlik gösteren boyları en çok 11 - 12 cm. olabilen bir balıktır. 2 - 3 yaşlarında olgunlaşan dişileri topluca yumurta verir. Erkeklerde nöbet tutarak yumurtaları bekler.Yumuşakçalar ve küçük karideslerle beslenir. Tatlı suların girişinde böcek larvaları da yer.Doğa dengesi balığıdır. Sportif veya ekonomik yönü olmayan bir türdür.
KABABURUN (Chondrostoma nasus)
Çeşitli türleriyle ülkemizde yaygındır. Göl ve nehirlerin giriş - çıkışlarının dibe yakınlarında çakıllı bölgelerde yaşar. Boyları 25 - 40, en çok 50 cm. olur. Taşlara yapışık yosunlar, bitki kökleri ve dip hayvanlarıyla beslenir. Mart - Mayıs arası ürer ve 100.000’e yakın yumurtasını çakılların üstüne yapıştırır. Farklı türleri bölgelere göre çeşitli şekillerde değerlendirilir.
GÜMÜŞ BALIĞI (Atherina boyeri)
Denizlerimizde yaygın olan Gümüş’ün Sapanca, İznik ve Köyceğiz göllerinde yaşayan bir turu dür. Sıcak sularda böcek larvalar, ve sualtı hayvancıklarıyla beslenerek yaşar.Mayıs-Eylül arasındaki üreme devresinde yaklaşık 600 yapışkan yumurtasını kumlu, çakıllı zeminlere bırakır. Su yüzeyine yakın sürü halinde dolaşırken su kuşlarına yem olur.Eti yenebilir. Daha çok balık üreticiliğinde yem veya balık unu endüstrisinde değerlenir.
GÖRDEK (Rutilus rubilio)
Kızılgöz ailesindendir. Kuzey Ege, Marmara ve Trakya’da fazla hareketli olmayan akarsuların zengin bitkili kıyı bölgelerinde yaşar. Kış aylarını daha derince sularda geçirir. Kurtlar, böcekler kabuklular ve böcek, sinek Iarvalarıyla beslenir. Boyu 15-20, en çok 25 cm. olur. Nisan-Mayıs arası ürettiği yumurtalarını bitkilerin arasına bırakır. Besin yönüyle değersizdir, fakat av yemi olarak değerlidir.
BIYIKLI BALIK ( Barbus barbus )
Genelde 30 - 50 cm. uzunlukta ve 0,5 - 2 kg. ağırlıkta olur. büyüklerine seyrek rastlanır. Oksijeni bol hızlı akan nehirlerin berrak kum tabanlı bölgelerinde yaşar. Ülkemizin çeşitli yörelerinde türleri bulunur. Mayıs - Haziran arasında üremelerini yapar ve 5 000 - 30 000 yumurta döker. Bu devresinde yumurtaları zehirlidir. Eti fazla değerli olmamakla beraber avcılığı yönünden değerli bir balıktır.
TATLISU LEVREĞİ ( Perca fluviatilis )
Kuzey bölgelerimizdeki akarsu ve göllerle, bunların denizle ilişkili acı su bölgelerinde yaşar. Boyu 25 - 30 cm. en çok 50 cm. olabilir. Fazla göç etmeyen, yumuşakçalar, küçük balıklar ve balık yumurtalarıyla beslenir. 7 - 8 derece sularda Mart - Haziran arası üreme yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle taze olarak tüketildiği gibi olta avcıları için kıymetli bir balıktır.
DERE KAYABALIĞI ( Gobio gobio )
Ülkemiz akarsularında çeşitli türleri yerine göre adlar alır. 5 - 6 yılda yavaş büyüyerek 12 - 20 cm. boya ulaşır. Fazla hareket etmeden su altında yatarak ömrünü geçirir. Nisan - Haziran da 12 - 18 derece sularda haftalık aralıklarla ürer. Dişileri 1 000 - 3 000 yumurta verir. Eti lezzetlidir. Büyük balıkları avlamak için yem olarakta kullanılır.
GÖKKUŞAĞI ALABALIK ( Salmo gairdneri )
Kuzey Amerika kökenlidir. Yetiştirilmek üzere dünyaya yayılmış, bu arada ülkemizede getirilmiştir. Temiz oksijeni bol sularda yapay yemler veya küçük balıklarla beslenebilen yetiştiriciliğe en uygun, tuzlu deniz suyuna da toleransı olan bir alabalık türüdür.
DAĞ ALASI ( Salmo trutta macrostigma )
Çoruh, Ege ve Konya Ereğlisi çevrelerinde dağ göllerinin soğuk, berrak ve temiz sularında yaşar. Zaman zaman nehirlere de girer. Bilimsel olarak dünyamızın son buzul çağında dağ göllerinde kalıp geliştiği teorisi vardır. Boyu 40 - 60 cm. den 1 m. ye ağırlığı 1 - 3 kg. dan 14 kg. a kadar olabilir. 3 - 4 yaşında olgunlaşıp göllerin buzla kaplandığı Ekim - Ocak aylarında yumurtalarını çakıllara bırakır. Çok lezzetli etinin yanısıra sertlik ve çevikliği ile avcılığı da değerlidir.
TAHTA BALIĞI ( Blicca bjoerkna )
Marmara ve Trakya bölgesinde ağır akışlı nehirlerin sıcak, sığ ve bitkisi bol bölümlerinde yaşar. Göllerde de yaşam gösterir. Planktonlar, küçük canlılar ve bitkilerle beslenir. Mayıs - Temmuz arası üreme yapar. Çok yavaş büyür. 3- 5 yaşlarında 10 -12 en çok 25 - 35 cm. olabilir. Eti çok kılçıklı ve lezzetsizdir. Genelde Ekon balıkların yetiştiriciliğinde yem olarak kullanılır.
EĞREZ BALIĞI ( Vimba vimba )
Kuzey Ege, Marmara, Trakya ve göller bölgesinde yayılış gösterir. Düz ve ağır akışlı suların kumlu ve çamurlu zeminlerinde yaşar. Boyları 25 - 35 cm. en çok 50 cm. ve 450 - 500 gr. ağırlıkta olur. 3 - 4 yaşında olgunluğa erişip. Mayıs - Haziran arası üreme yapar. Etinin güzelliği ve bolca avlanmasıyla ekonomik değeri vardır. SUDAK ( Stizostedion lucioperca )
Marmara, Trakya, Karadenizle Göller bölgesinde 10 - 15 yıl yaşayan 40 - 70 cm. den 130 cm. boy ve 1 - 5 kg. dan 12 kg. ağırlıkta olabilen hareketli avcılığı zevkli bir balıktır. Kendinden küçük balıklarla beslenir. Nisan - Mayıs arsında 200 000 - 1 000 000 yumurta vererek ürer. Gündüzlerini dipte geçirip, avlanmak için sabah erken veya akşam üzerleri su yüzeyine çıkar. Etinin Deniz Levreğine yakın lezzeti ve bol verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksek bir tatlısu balığıdır. MİNİ İNCİ BALIĞI ( Phoxinus phoxinus )
Trakya bölgesindeki akarsularda yayılış gösterir. 7 - 10 en çok 14 cm ( dişileri ) boyunda olur. Suyu berrak oksijeni zengin akarsu ve göllerin dibi çakıllı bölgelerinde su yüzeyindeki böcekler, sinekler, dip hayvancıkları ve balık yumurtaları yiyerek yaşar. Küçük hareketli ve kurnaz bir balıktır. Mayıs - Haziran arası yaklaşık 1 000 yumurtasını taşlara yapıştırır. Üreme devresinde başının üzerinde inci benzeri pullar oluşur. Alabalık yumurtalarını aşırı derecede tüketmesi sebebiyle zararlı bir balık sayılır. ANKARA ÇAMUR BALIĞI ( Neomacheilus angorae )
Orta ve Doğu Anadolu'nun göl ve akarsuları çamurlu, kumlu ve sazlı zeminlerde yayılış gösterir. Zeminlerde emdiği çamurlardan küçük hayvanlar, böcekler ve larvaları seçerek beslenir. 6 - 7 cm. ye büyüyebilir. Çok sığ suların yüksek ısısına dayanabilir. Mayıs - Haziran arasında yapışkan yumurtalarını kıyıların kumluk ve çakıllarına bırakır. ACIBALIK ( Rhodeus seiceus amarus )
Trakya, Marmara ve Karadeniz'de ağır akışlı akarsular veya göllerde yaşar. Bitkiler ve küçük hayvancıklarla beslenir. Ortalama 5 - 6 en çok 30 cm. büyür. Üreme devresi Nisan - Haziran arasıdır. Dişisi uzun hortumuyla yumurtalarını bir midyenin içine ustaca bırakır. Erkekde spermlerini midyenin açılıp kapanarak emdiği suya bırakarak yumurtaları döller. 2 - 3 haftada olgunlaşan yavrular midyeyi terk eder. Böylece küçük cüsselerine rağmen emniyetli üremenin ilginç doğa olayı tamamlanır. KIZILGÖZ ( Rutilus rutilus )
Karadeniz, Trakya, Marmara, ve Kuzeybatı Anadolu'nun sahil bölgelerindeki nehirlerinde yaşar. 25 - 30 en çok 50 cm. büyür. Kızılkanatla büyük benzerliği vardır. Küçük canlılar ve bitkilerle beslenir. Bahar aylarında ürer ve 50 - 100 000 yumurta bırakır. Eti değerli olmadığı için daha çok yem balığı olarak kullanılır. TATLISU SARDALYASI ( Clupeonella abrau muhlisi )
İlk kez Rusya' nın Abrau gölünde bulunmuş, ülkemizde 1943' te Ulubat gölünde rastlanmıştır. İznik gölünde de yaşamaktadır. Boyları 7 - 8 ençok 12 cm olan, sürü halinde dolaşan bir Ringa/Tirsi türüdür. Planktonlar, küçük su hayvanları ve omurgasızlarla beslenir. 2 - 3 yaşlarında olgunlaşıp 10 -14 derece sularda Haziran - Ekim aylarında yumurtalarını açık suya bırakarak ürer. Bölgesel olarak tüketilir. Daha ziyade alabalık yetiştiriciliğinde yem balığı olarak değerlidir. SİYAH SAZAN ( Mylopharyngodan piceus )
Çamur Sazanı olarakta bilinir. En çok 80 cm. boya ulaşır. Sakin akan nehirlerin çamur veya kumlu zeminlerinde, derinlerde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Eti lezzetlidir. Çin'de üretimi yapılmasına rağmen ülkemizde yaşamı ve değerlendirilmesi henüz araştırılmaktadır. OT SAZANI ( Ctenopharyngodon idella )
Ot balığı olarakta tanımlanır. 2 000 yıldan beri Çin' de Sazan üretimi ile beraber yetiştirilir. Anayurdu Çin' den dünyaya yayılan, bu arada ülkemize de getirilen bir kültür balığıdır. Ortalama 40 - 80 cm. boy ve 2 - 5 kg. ağırlıkta olur. Günde ağırlığının % 120 si kadar ot yer bu nedenle havuzlarda ot mücadelesi için mükemmel bir balıktır. 5 - 6 yaşlarında olgunluğa erişir ve ortalama 120 000 yumurta verir.Ülkemizde henüz tüketim değeri yoktur. YAYIN (Silurus glanis)
Akarsu ve göllerde yaşayan balıkların en büyüğü ve aynı zamanda en uzun yaşayanıdır. Ortalama 1 - 2 m.' den 3 m.' ye kadar boy ve 150 kg. ağırlığa erişebilir. 35 - 40 yıldan 100 yıla kadar da yaşayabilir. Yavaş akan nehirler, göllerde dipte hareketsiz yatarak yaşar. Etobur bir balıktır. Su altındaki bütün hayvanları yiyebilir. Mayıs - Haziran arasında gece sessizliğinde yumurta dökerler. Dişileri ağırlığına oranla kg. başına 7000 - 25.000 yumurta döker. Tatlısu balıkları içinde eti en lezzetli balıklardan biridir. Ekonomik değeri çok yüksektir. TAŞISIRAN BALIĞI ( Cobitis taenia )
Yavaş akıntılı nehirler göllerin suyu berrak, kumlu zeminlerinde yaşar. Çeşitli türleri vardır. 5 - 12 cm. boyda olabilen Taşısıran gününü kumlu diplerde geçirip geceleri avlanır. Küçük organizmalar ve hayvanlarla beslenir, avlarıyla beraber kumları da ağzına alarak çiğner. Nisan - Haziran arası ürer, yapışkan yumurtalarını taşlara, köklere veya bitki saplarına bırakır. TATLISU KOLYOZ BALIĞI (Chalcalbum us chalcoides)
Marmara, Kuzey Ege ve Karadeniz’in doğusundaki akarsu ve göllerin yüzeyinde yaşar, zaman zaman da nehirlerin denizle karışımı acısu bölgelerine iner. Böylece acısu ve tatlısular arasında göçler yapar. 15-30 cm. boyunda olabilir. Planktonlar, sinek larvaları (sivrisinek) ve küçük canlılarla beslenir. Mayıs-Haziran arasında 15 – 25 000 yumurtasını taşlık, çakıllık dere kenarlarına bırakır. Yıllar öncesi “Chalealburnus chalcoides flstanbulensis,, türü Haliçte Kağıthane deresinde yaşardı. Eti lezzetli, bölgesel değeri olan bir balıktır. TAŞALTI BALIĞI ( Cottus gobio )
Kuvvetli akan dere ve ırmakların berrak sularında taşların altında yaşar. Boyları ortalama 12 - 13 cm. en çok 20 cm. olur. Su içindeki balık yavruları, bitkiler ve özellikle alabalık yumurtalarıyla beslenir. Tatlısu Levreği ve Turna Balığı içinde kendisi yem olur. Üreme devresi Şubat - Mayıs arasıdır. Eti gevrek ve lezzetlidir. DERE ALABALIĞI ( Salmo trutta fario )
Soğuk, temiz ve hızlı akıntılı nehirlerde çevresine bağlı olarak yaşar. Bölgesine kıskançtır, başka balıkların girmesini istemez. Boyları 30 -40 en çok 60 cm. ve 0,5 - 2 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar ve yavru balıklarla beslenir. Erkekleri 2 dişileri 3 yaşında olgunluğa ulaşıp Ekim - Ocak arasında yumurta bırakır. Zaman zaman akıntılara karşı 1,5 - 2 m. sıçrayarak yüzer. En değerli tatlısu balıklarından biridir. Lezzetli ve yararlı etiyle ekonomik değeri çok yüksektir. GÖL ALASI ( Salmo trutta lacustris )
Kuzey batı Anadolu, Abant ve 7 göller bölgesinde yayılış gösterir. Çeşitli türleri vardır. Türüne göre renk, boy ve beslenme farklılıkları gösterir. Genelde temiz, bol oksijenli sularda fazla gezinmeden planktonlar, dip hayvanları ve küçük balıklarla beslenerek yaşar. Boyları ortalama 25 - 40, yabanlarında 60 - 70 cm. olabilir. Eylül - Ocak arasında üreme yapar. Yumurtalarını dipteki çakıllara yapıştırır. Üretimi yapılmaz. Eti çok lezzetli olmasına rağmen ekonomik değeri bölgeseldir. TURNA ( Esox lucius )
Karadeniz' e akan nehirlerin berrak ve bol bitkili sularında ve çeşitli göllerimizde yaşar. Tatlısu balıklarının en hareketlisi ve en yırtıcısıdır. Tüm balıklara hatta yaban ördeklerine saldırır Kendi yavrularını da yediği bilinir. Yaşam şartları elverirse 20 - 25 yıl yaşar. Erkekleri en çok 100, dişileri ise 150 cm. kadar büyür. 2 - 3 yaşından itibaren ilkbahar aylarında yaklaşık 200 000 yumurta vererek üremeye başlar. Genç ve küçüklerinin ( 1 - 3 Kg. ) eti lezzetlidir. Spor avcılığının en namlı balıklarındandır. GAMBUSYA ( Gambusia affinis )
Anayurdu A.B.D.' nin güney bölgelerinden sivrisinek ve sıtma mücadelesi için ülkemize getirilmiştir. Durgun, sığ, ve sıcak sulara çok toleranslıdır. 0 dereceden 30 dereceye kadar dayanabilir. Özellikle sivrisinek larvalarıyla beslenir. Ayrıca yosunları ve kabukluları da yer. Erkekleri 3 - 5 cm. dişileri 6 cm. olur. Nisan - Ekim arasında erkekleri spermlerini dişinin üreme boşluğuna bırakır. 30 günlük hamilelikten sonra dişi yaklaşık 60 yavru doğurur. Doğa dengesi ve sağlığa yararıyla çok değerlidir. DİKENCE (Gasterosteus aculeatus)
Denizlerin kıyı kesimlerinde, nehirlerin denize karışımı acısu bölgelerinde ve zaman zaman nehirlerde yaşayan küçük bir balıktır. Boyu 7-9 cm. olup vücudu kalın pullarla kaplıdır. Çeşitli renklerinin güzelliği ve 300- 1000 dolayında yumurtasının erkek balık tarafından bir yuva yapılarak korunması Dikenceyi ilginç bir doğa olayı yapar.Ekonomik bir değeri yoktur. TRAKYA LEVREĞİ (Gymnocephalus cemua)
Trakya’nın Karadeniz sahillerine dökülen ağır akışlı nehirlerle bunların deniz bağlantılı acısu bölgelerinin kumlu zeminlerinde sürü ile yaşar. Boydan 18-35 cm. olur. Kurtlar, balık yumurtaları, küçük kabuklular ve sinek larvalarıyla beslenir. Oburluğu diğer değerli balıkların besinleriyle yumurta ve larvaları için zarar vericidir. Üremelerini Nisan - Mayıs arasında yapar. Eti lezzetlidir. Bol avlanılması doğa için yararlı olur. KÜÇÜK KAYABALIĞI (Gobius (Ponticola) syrman)
Karadeniz kıyılarına akan nehirlerin küçük kabuklular ve yosunlarla kaplı zeminlerinde acısu - tatlısu karışımı sahillere yakında yaşar. Boyu 18 - 22, en çok 25 cm. olur. Yumuşakçalar ve bilhassa kabuklularla beslenir. Nisan - Mayıs arası doğan yavrulara erkek bekçilik yapar. Diğer kayabalıkları gibi eti beyaz, lezzetli ve yararlıdır. Ekonomik değeri bölgelere göre değişir. BÜYÜKBAŞ KAYABALIĞI (Gobius (Ponticola) kessleri)
Trakya ve Karadeniz kıyılarına akan nehirlerde yaygındır. Boyları 12-18, en çok 22 cm. olur. Acısuların taşlık veya sert kumlu zeminlerinde dolaşıp oradan nehirlerin içlerine girer. Yuva edindiği bölgeye çok bağlıdır, buraya zorla gelen balıklara saldırgan olur. Küçük kabuklular, balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. Nisan - Mayıs arası dişiler yumurtalarını ince ipliklerle kumsallara yapıştırır. Erkeklerde gözcülük eder.Eti lezzetli ve sağlığa yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir. AFANYUS (Aphanius fasciatus)
Ege ve Akçenizin sahillerine akan iç sularda yaşar. Çeşitli türleri ülkemizde yaygındır. Nehirlerin yavaş akıntılı veya durgun bölümlerinde yuvalanır. Boylan 5-6 cm. olur. Acı ve tuzlu sulara da uyum gösterir.Kabuklular ve bilhassa su yüzeyindeki sinek ve böcek larvalarıyla beslenir. Bahar aylarında üremelerini yapıp, yumurtalarını su bitkilerinin üzerine bırakır. Akvaryum balığı olarak da yetiştirilir 
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
