Deniz Balıkları
KIRMA MERCAN ( Pagellus acerme )
LAHOZ / GRİDA ( Epinephelus acneus )
LÜFER ( Pomatomus saltator )
ÇİTARİ ( Boops salpa )
KARAGÖZ ( Diplodus vulgaris )
BERLAM ( Merluccius merluccius )
MÜREN ( Mürenea helena )
Merina balığı da denir. Boyları 2 m. yi hatta daha da fazla olabilir. Etçil ve yırtıcı bir balıktır. Ürkütüldüğü veya tahrik edildiğinde fazla saldırgan olup çevresindeki insanlar için tehlikeli olur. Avlanmasının tehlikesi ve denizlerde az bulunması sebebiyle fazla ekonomik sayılmaz. Ancak eski Roma çağlarından beri etinin çok lezzetli oluşu bilinmektedir. Bütün denizlerimizin az derinliklerinde ve kuytu yerlerde yaşar. Üremeleri İlkbahardan başlayarak Sonbahara kadar sürer.
SARIAĞIZ ( Argyrosomus regius )
Sıcak ve ılık denizlerde 100 - 150 m. derinliklerin taşlık, mercan, kayalık bölgelerinde yaşar. Etçil bir balıktır. Kendinden küçük ne bulursa yer. Ortalama boyu 50 - 60 cm. en çok 2 m. ve 75 kg. olanlarına da rastlanır. Etinin lezzet ve verimliliği ile bolca avlanılmasından dolayı ekonomik değeri yüksektir. Fazla gezici bir balık değildir. Denizin ısı şartlarına göre bahar ortalarından Ağustosa kadar üremelerini sürdürürler.
HAMSİ ( Engraulis encrasicolus)
Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır. Marmara da bulunur. Sürüler halinde yaşar ve 20 cm. ye kadar büyür. Ocak - Mart aylarında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir. Gündüzleri 30 - 40 m. derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1 yaşından itibaren olgunluğa erişip. 18 - 20 derece sularda, 25 - 60 m. derinlikte ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40 000 yumurta döker. Etinin lezzetli ve çeşitli tüketim yönleriyle ekonomik değeri çok yüksektir. Aşırı avlanması Orkinos, Palamut, Uskumru/Torik sisteminde denge bozulması Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.
HAS KEFAL ( Mugil cephalus )
Denizlerimizde yaygın bulunan bir Kefal türüdür. Ortalama 30 - 50, en çok 75 cm. boyda olabilir. Bütün Kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler. Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında üreyip 150 bin - 1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan " havyar"
yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir.
FANGRİ MERCAN ( Sparus pagrus )
Bir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir. Ortalama 25 - 35, en çok 80 cmç boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdenizde yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar. Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi içinde eti en lezzetli olanlardandır, ancak çok seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir.
KOLYOZ ( Scomber japonicus )
Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır. Şeklen Uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür. B. Okyanusta da sürüler halinde yaşar. Küçük balıklar, yavruları ve Planktonlarla beslenir. 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300 - 400 000 yumurtasını denize bırakır. Eti Uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze, kuru ve tuzlu olarak bol tüketilen balıktır.
ÇAMUKA ( Atherina hepsetus )
Gümüş türündendir. fazla derin olmayan sahillerin sıcak ve ılıman sularında, kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler halinde ve balık yavruları, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum gösterir. Bu nedenle göllerde bile yaşayabilir. Boyu 10 - 12 cm. en çok 16 - 18 cm. olabilir. Suların bölgesel sıcaklığına göre Nisan - Eylül arasında ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.
KUPES ( Boops boops )
Altınkuşak' ta denir. Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar. Akdeniz Ege ve Marmara da bulunur. Marmara' dakilerin bir bölümü Karadeniz'e çıkar ve geri döner. Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Boyları 15 - 25 cm. en çok 35 cm. olur. Üremelerini bahar sonunda yapar. Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir. Eti lezzetlidir, ancak bölgesel değeri vardır.
USKUMRU ( Scomber scombrus )
Genelde 25 - 35 cm. olan, 40 cm. ye büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan Uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle az rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri 350 - 400 000 yumurtasını denize bırakır. Üreme devresi Şubat - Nisan arasıdır. Planktonlar, Hamsi, Çaça gibi küçük balıklar ve yavruları temel besinidir. 8 - 10 yıl yaşar. Torik ve Kofana baş düşmanıdır. Az yağlı ve kurutulmuşuna Çiroz denir. Yaşam ortamı tekrar varolduğunda ekonomik değeri en yüksek balıklardan biridir. Atlantik' te yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.
AKYA ( Lichia amia )
Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender balığı olarakta tanınır. Genelde 50 - 100 cm. en çok 180 cm. ve 60 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır. Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer. Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır. Korunması gerekir.
LEKELİ MERCAN ( Pagellus bogaraveo )
Mandagöz Mercan da denir. Ege ve Akdenizde yaygındır. 100 - 300 m.' ye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar. Boyu 30 - 50 cm. olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik özelliği gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir.
DİKENLİ ÖKSÜZ ( Prestedion cataphractum )
İsim benzerliğine karşın Kırlangıç ailesinden soydaşlığı yoktur. Marmara, Ege ve Akdeniz sahillerinin 30 - 400 m. ye varan derinliklerinin kumlu, çakıllı ve yosun kaplı zeminlerinde yaşar. Boyları 10 - 15 cm. en çok 30 cm. olabilir. Küçüklerine Mıcır, büyüklerine Çuka denir. Çiftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenir. Mayıs ve Temmuz arası ürer. Eti lezzetlidir fakat çok seyrek bulunur.
MELANURYA ( Oblade melanura )
Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz'in 2 - 3 m. sığ sularında, su yüzeyine yakınlarda, fazla göç etmeden yaşar. Diğer Mercan türlerinden farklı olarak sualtı bitkileriyle beslenir. En fazla 30 cm. ye kadar büyür. Üremesi bahar sonuna kadar sürer, yumurtalarını denize bırakır. Mikro - planktonlarla beslenen yavrular. yaz sonunda olgunlaşır. Eti bütün Mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlanıldığı ve taze tüketildiği için ekonomik değeri fazla değildir.
DİKENLİ KIRLANGIÇ ( Aspitriglia cuculus )
Kırlangıç ailesinin bir türüdür. Sırt ve ön yüzgeçlerinin sivri ve uzunluğu, yan taraflarındaki sert kabuklarla Kırlangıçtan ayrılır. Ege, Akdeniz ve Marmara da bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En çok 45 cm. boyda olur. Denizlerimizde sayısı Kırlangıçtan daha azdır. Genelde 30 m. derinlikte durgun sularda yaşar. Eti lezzetli ve yararlıdır. Ekonomik değeri vardır.
MAZAK ( Trigloporus lastoviza )
Benzerliğinden ötürü kırlangıcın küçüğü sanılır. Aynı soydan fakat ayrı balıklardır. Ortalama 20 - 25 Akdenizde yaşayanları 40 cm. ye ulaşabilir. Bütün Kırlangıç türleri gibi ılık denizlerin Kumlu zeminlerinde yaşar. Biyolojik yapısı Kırlangıçla eşittir. Taze olarak tüketilen eti Kırlangıç gibi yararlı ve lezzetlidir.
KIRLANGIÇ ( Triglia lucerna )
Ege, Akdeniz ve Marmaranın fazla göç etmeyen, yerli balığıdır. Kısmen Karadenizde rastlanır. Ilık denizlerin sahil yakınlarında 5 - 300 m. derinliklerin diplerinde çiftler halinde yaşar. Küçüklerine derviş balığıda denir. Ortalama 25 - 30 cm. olur. 80 cm. ve 6 - 8 kg. olanlarına rastlanır. 15 - 20 yıllık yaşamı vardır. 3 yaşında olgunlaşıp sahillerden uzakta üremelerini yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar, deniz bitkileri ve böceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yararı, Her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir. Diğer Akdeniz ve Avrupa ülkelerinde de bol tüketilir.
İSPARİ/ISPAROZ ( Diplodus annularis )
Bütün denizlerimizin sıcak ve ılık sahil bölgelerinde yaşayan bir Karagöz türüdür. 16 – 20 cm. ‘ye kadar büyüyebilir. Deniz kurtları, karides, yosunlar ve balık yavrularıyla beslenir. Göçer balıklardandır. İlkbahardan yaz sonuna kadar üremelerini sürdürür. Eti beyaz, yağlı ve lezzetlidir.
KUM TRAKONYASI ( Trachinus araneus )
Ilık denizlerin sahil bölgelerinde 2 – 3 m. den 100 – 150 m. ye varan derinliklerde yumuşak kumlar arasında ömür geçirir. Beslendiği küçük balıklar, böcek, yumuşakça ve kurtlara karşı çok süratli bir avcıdır. En fazla 50 cm. büyüyebilir. Dikenleri trakonya gibi zehirli ve insan için tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla birlikte tehlikesinden ötürü az avlandığı için ekonomik değeri yoktur. Kışı derin sularda geçirip Mart başından itibaren sığlara sokulup yaz sonuna kadar üreme yapar.
MIĞRI ( Conger conger )
2 – 3 m. boydan 50 – 60 kg.’ a erişebilen, 30 yıla kadar ömrü olan, yazın sığ suların, kışın 150 m. derinliklerin taşlık, kumlu ve çamur zeminlerinde yaşayan bir balıktır. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yırtıcıdır. Su içinde bulduğu her canlıyı yiyebilir. Gündüzlerini yatarak geçirip, karanlıkta avlanır. İlk ve sonbahar arası 100 – 150 m. derinlerde açık denize 3 – 5 milyon yumurta döker. Eti lezzetli ve besin değeri çok yüksektir.
ÜZGÜN ( Callionymus lyra )
Renklerinin güzelliğinden ötürü Mine Balığı adıylada tanınır. Boyları 25 cm. kadar olabilen bu balık Karides, Yengeç, Deniz Kestanesi, Deniz Yıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi çeşitli besinlerle yaşar. Sığ sulardan 300 - 350 m. derinlere inebilir. Denizlerimizde yaygın olarak bulunur. Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin azda olsa zehirli oluşu ile herhangi bir ekonomik değeri yoktur.
KİKLA LAPİN ( Labrus berggylta )
Ilık ve sıcak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kaplı taşlıkların 2 - 30 m. derinlerinde yaşar. Dişi ve erkekleri arasında boy ve renk farkı görülür. boyları 30 - 40 en çok 60 cm. ( dişilerde ) olabilir. Yumuşakçalar ve kabuklularla beslenir. Dişleri çok kuvvetlidir. Üremeye yakın erkekleri deniz bitkileriyle dişiye yuva hazırlar. Mayıs - Ağustos arasında da yumurta verir. Eti lezzetlidir. Ayrıca sportif avcılığı değerlidir.
LEVREK ( Dicentrarhus labrax )
Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acısu bölgelerinde yaşar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır. Gençken gruplar halinde sonraları tek başına yaşar. Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle kaya oyukları veya gemi batıklarında yuvalanır. Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek ortalama 50 - 60 cm. den 1 m. boy ve 10 - 12 kg. ağırlığa kadar erişebilir. 40 cm. den küçüklerine İspendek denir. Küçük yavru balıklarla beslenir. Ocak - Mart arasında 500 000 - 2 000 000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir. Eti en lezzetli balıkların başında gelir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir.
KALKAN ( Psetta maxima )
Bir dip balığı olan Kalkan Karadeniz'in en tanınmış balığıdır. Boğazlar, Ege, Marmara ve Akdeniz'de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir. Bütün hayatı dipte yatmakla geçer. Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizinde Kalkanını diğer türleri yaşamaktadır. 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1 m. boya erişebilir. Sahillerde 5 - 10 m. den başlayarak 300 - 400 m. derinliklere inebilir. Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır. Erkekleri 5 - 6 , dişileri ise 6 - 7 yaşlarında olgunlaşıp üremeye geçebilir. Üremeleri 10 - 15 derece sularda Nisan' dan Haziran'a kadar sürer. Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksektir.
BAKALYARO ( Merlangius merlangus )
Mezgit ve Gelincikle aynı türdendir. Karadenizde yaygın, Ege' de az bulunur. Genelde 15 - 20, en çok 45 - 50 cm boyunda olur. Sahillerin 3 - 4 m. ye derinliklerindeki sığların kumlu, çakıllı ve yosunlu diplerinde fazla göçler yapmadan yaşar. Balık yumurtaları, küçük balıklar ve karides gibi canlılarla beslenir. Üremelerini Şubat - Mayıs ayları arasında sahillere yakında yapar. Mezgitle eş, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.
MALTA PALAMUDU ( Naucrates ductor )
Eskiden gemilerin altında, genelde köpek balıklarına eşlik ederek yüzen, bu nedenle pilot balığı da denen çevik hareketli bir balıktır. Ortalama 40 cm. boyda olur. Sıcak ve ılıman denizleri sever, yosunlar, deniz kurtları, kabuklular ve özellikle köpekbalıklarından arta kalanlarla beslenir. Sonbaharla kış ayları arasında üreme yapar. Etinin gıda değeri yoktur.
ZARGANA ( Belone belone )
60 - 70 cm. bazen de 1 m. uzunluğa varan Zargana ortalama 18 yıl yaşar. Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir. Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır. Kılıç Balığı başlıca düşmanıdır. Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır. Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir. Eti yönünden değerlidir. İlkbahardan Sonbahara kadar üreme süresince 30 - 50000 yumurta verir.
SARDALYA ( Sardine plichardus )
Sürü halinde yazın orta, kışın derin sularda yaşayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünün ateş aydınlatmasıyla avcılığından ötürü ateş balığı diyede tanınır. Boyları ortalama 15 en çok 20 - 22 cm olur. Deniz içinde yumurtadan henüz çıkmış balık yavruları ve planktonları yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, Çanakkale Boğazı bölgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve çeşitli kullanım alanıyla ekonomik değeri çok yüksektir. Üremeleri Nisandan Eylül ayına kadar geniş bir devrede ve çok kerede olur. Yaklaşık 20 000 yumurta verir.
SARIGÖZ ( Spondyliosoma cantharus )
Sparidae ailesinden bir balıktır. boyları 50 cm. olabilir. Anatomisi Karagöze benzer. Ilık sahil bölgelerinde ve bunların uzantısı ılıman denizlerde yaşar. Karadeniz'de az bulunur. Yaşam çevresi kayalık ve kuytu yerlerdir. Başlıca besinleri küçük kabuklular, deniz solucanları ve özellikle Karidestir. Etleri de Karagöz ve Mercan gibi beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Üremeleri erken ilkbahar aylarında başlayarak yaz sonuna kadar devam eder.
GÜNEŞ BALIĞI ( Coris julis )
Bu balıkta Lapin ailesindendir ve aynı yaşam karakterini gösterir. Boyları ortalama 20 cm. olur. Gövdesini çevreleyen renklerin güzelliği ile denizlere güzellik katarlar. Nisan - Haziran arasında üremelerini yaparlar ve türüne göre 600 - 20 000 taneye kadar yumurta döker.
İSTAVRİT ( Trachurus trachurus )
Denizlerimizde Sarıkanat İstavrit ( Akdeniz ) ve Karagöz İstavrit ( Karadeniz - Marmara ) olarak iki türü yaşar. Boyları Karagözde 15 - 25 cm. ençok 30 cm., Sarıkanatta ise 30 - 50 cm. olur. Küçüklerine Kıraça denir. Gezici balıklardır. Hamsi, Çaça, Çamuka gibi küçük balıkların yavrularıyla beslenir. Mayıs - Ağustos arası sürüler halinde ürer. Lezzetli eti, çeşitli yemekleri ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri en yüksek balıklardandır.
MEZGİT (Merlangius euxinus )
Marmara ve Karadeniz'de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır. Boyları 20 - 40 cm. olabilir. Gelincik ve Bakalyaro ile aynı türdendir. 30 - 40 m. nin altındaki derin sularda yaşar. Gündüzleri yüzeye çıkarak Hamsi, Sardalya vs. gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir. Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
HOROZBİNA ( Parablennius gattorugıne )
Dalgalı sahillerin taşlık, kayalık ve yosunlu bölgelerinde gizlenerek çift yaşar. Çeşitli türleri olduğu gibi tatlısuda yaşayanları da vardır. Yaşam şartlarına göre böcekler., kurtlar ve balıkyumurtalarıyla beslenir. Eti lezzetsiz sert ve kılçıklıdır. Bu nedenle ekonomik değeri yoktur. Bahar ve Yaz süresince erkeklerin ustaca hazırladıkları taş oyukları, Midye, İstiridye kabukları arasına dişileri 2 000 - 15000 yumurta döker. Erkekler 20 - 25 günlük kuluçka döneminde yumurtalara bekçilik yapar.
Sıcak ve ılık denizlerde 100 - 150 m. derinliklerin taşlık, mercan, kayalık bölgelerinde yaşar. Etçil bir balıktır. Kendinden küçük ne bulursa yer. Ortalama boyu 50 - 60 cm. en çok 2 m. ve 75 kg. olanlarına da rastlanır. Etinin lezzet ve verimliliği ile bolca avlanılmasından dolayı ekonomik değeri yüksektir. Fazla gezici bir balık değildir. Denizin ısı şartlarına göre bahar ortalarından Ağustosa kadar üremelerini sürdürürler.
HAMSİ ( Engraulis encrasicolus)
Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır. Marmara da bulunur. Sürüler halinde yaşar ve 20 cm. ye kadar büyür. Ocak - Mart aylarında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir. Gündüzleri 30 - 40 m. derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1 yaşından itibaren olgunluğa erişip. 18 - 20 derece sularda, 25 - 60 m. derinlikte ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40 000 yumurta döker. Etinin lezzetli ve çeşitli tüketim yönleriyle ekonomik değeri çok yüksektir. Aşırı avlanması Orkinos, Palamut, Uskumru/Torik sisteminde denge bozulması Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir.
HAS KEFAL ( Mugil cephalus )
Denizlerimizde yaygın bulunan bir Kefal türüdür. Ortalama 30 - 50, en çok 75 cm. boyda olabilir. Bütün Kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler. Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içine girerler. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında üreyip 150 bin - 1 milyon yumurta verir. Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan " havyar"
yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir.
FANGRİ MERCAN ( Sparus pagrus )
Bir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir. Ortalama 25 - 35, en çok 80 cmç boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdenizde yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır. Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar. Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer. Mercan ailesi içinde eti en lezzetli olanlardandır, ancak çok seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir.
KOLYOZ ( Scomber japonicus )
Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır. Şeklen Uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür. B. Okyanusta da sürüler halinde yaşar. Küçük balıklar, yavruları ve Planktonlarla beslenir. 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300 - 400 000 yumurtasını denize bırakır. Eti Uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze, kuru ve tuzlu olarak bol tüketilen balıktır.
ÇAMUKA ( Atherina hepsetus )
Gümüş türündendir. fazla derin olmayan sahillerin sıcak ve ılıman sularında, kumlu veya çakıllı bölgelerde sürüler halinde ve balık yavruları, kabuklular ve yumuşakçalarla beslenerek yaşar. Suyun tuzluluk oranı ve oksijen değerine uyum gösterir. Bu nedenle göllerde bile yaşayabilir. Boyu 10 - 12 cm. en çok 16 - 18 cm. olabilir. Suların bölgesel sıcaklığına göre Nisan - Eylül arasında ürer. Beyaz ve çok lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.
KUPES ( Boops boops )
Altınkuşak' ta denir. Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar. Akdeniz Ege ve Marmara da bulunur. Marmara' dakilerin bir bölümü Karadeniz'e çıkar ve geri döner. Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Boyları 15 - 25 cm. en çok 35 cm. olur. Üremelerini bahar sonunda yapar. Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir. Eti lezzetlidir, ancak bölgesel değeri vardır.
USKUMRU ( Scomber scombrus )
Genelde 25 - 35 cm. olan, 40 cm. ye büyüyebilen, sürüler halinde yaşayan Marmara bölgesinin yerli balığıdır. Geçmişte Karadeniz ve Ege arasında büyük göçler yapan, eti çok lezzetli bol avlanılan Uskumru, şimdilerde ekolojik nedenlerle az rastlanan adeta tükenmiş bir balıktır. Normalde 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri 350 - 400 000 yumurtasını denize bırakır. Üreme devresi Şubat - Nisan arasıdır. Planktonlar, Hamsi, Çaça gibi küçük balıklar ve yavruları temel besinidir. 8 - 10 yıl yaşar. Torik ve Kofana baş düşmanıdır. Az yağlı ve kurutulmuşuna Çiroz denir. Yaşam ortamı tekrar varolduğunda ekonomik değeri en yüksek balıklardan biridir. Atlantik' te yaşayan lezzetsiz bir türü daha vardır.
AKYA ( Lichia amia )
Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender balığı olarakta tanınır. Genelde 50 - 100 cm. en çok 180 cm. ve 60 kg. ağırlıkta olabilir. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır. Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer. Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır. Korunması gerekir.
LEKELİ MERCAN ( Pagellus bogaraveo )
Mandagöz Mercan da denir. Ege ve Akdenizde yaygındır. 100 - 300 m.' ye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar. Boyu 30 - 50 cm. olabilir. Hermafrodit bir balıktır. Hem erkeklik, hem de dişilik özelliği gösterir. Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar. Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir.
DİKENLİ ÖKSÜZ ( Prestedion cataphractum )
İsim benzerliğine karşın Kırlangıç ailesinden soydaşlığı yoktur. Marmara, Ege ve Akdeniz sahillerinin 30 - 400 m. ye varan derinliklerinin kumlu, çakıllı ve yosun kaplı zeminlerinde yaşar. Boyları 10 - 15 cm. en çok 30 cm. olabilir. Küçüklerine Mıcır, büyüklerine Çuka denir. Çiftler halinde gezerek yosunlar, otlar, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenir. Mayıs ve Temmuz arası ürer. Eti lezzetlidir fakat çok seyrek bulunur.
MELANURYA ( Oblade melanura )
Mercan ailesindendir. Marmara, Ege ve Akdeniz'in 2 - 3 m. sığ sularında, su yüzeyine yakınlarda, fazla göç etmeden yaşar. Diğer Mercan türlerinden farklı olarak sualtı bitkileriyle beslenir. En fazla 30 cm. ye kadar büyür. Üremesi bahar sonuna kadar sürer, yumurtalarını denize bırakır. Mikro - planktonlarla beslenen yavrular. yaz sonunda olgunlaşır. Eti bütün Mercan ailesi gibi beyaz ve lezzetlidir. Ancak az avlanıldığı ve taze tüketildiği için ekonomik değeri fazla değildir.
DİKENLİ KIRLANGIÇ ( Aspitriglia cuculus )
Kırlangıç ailesinin bir türüdür. Sırt ve ön yüzgeçlerinin sivri ve uzunluğu, yan taraflarındaki sert kabuklarla Kırlangıçtan ayrılır. Ege, Akdeniz ve Marmara da bulunur. Karadeniz'de rastlanmaz. En çok 45 cm. boyda olur. Denizlerimizde sayısı Kırlangıçtan daha azdır. Genelde 30 m. derinlikte durgun sularda yaşar. Eti lezzetli ve yararlıdır. Ekonomik değeri vardır.
MAZAK ( Trigloporus lastoviza )
Benzerliğinden ötürü kırlangıcın küçüğü sanılır. Aynı soydan fakat ayrı balıklardır. Ortalama 20 - 25 Akdenizde yaşayanları 40 cm. ye ulaşabilir. Bütün Kırlangıç türleri gibi ılık denizlerin Kumlu zeminlerinde yaşar. Biyolojik yapısı Kırlangıçla eşittir. Taze olarak tüketilen eti Kırlangıç gibi yararlı ve lezzetlidir.
KIRLANGIÇ ( Triglia lucerna )
Ege, Akdeniz ve Marmaranın fazla göç etmeyen, yerli balığıdır. Kısmen Karadenizde rastlanır. Ilık denizlerin sahil yakınlarında 5 - 300 m. derinliklerin diplerinde çiftler halinde yaşar. Küçüklerine derviş balığıda denir. Ortalama 25 - 30 cm. olur. 80 cm. ve 6 - 8 kg. olanlarına rastlanır. 15 - 20 yıllık yaşamı vardır. 3 yaşında olgunlaşıp sahillerden uzakta üremelerini yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar, deniz bitkileri ve böceklerle beslenir. Etinin lezzet ve yararı, Her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir. Diğer Akdeniz ve Avrupa ülkelerinde de bol tüketilir.
İSPARİ/ISPAROZ ( Diplodus annularis )
Bütün denizlerimizin sıcak ve ılık sahil bölgelerinde yaşayan bir Karagöz türüdür. 16 – 20 cm. ‘ye kadar büyüyebilir. Deniz kurtları, karides, yosunlar ve balık yavrularıyla beslenir. Göçer balıklardandır. İlkbahardan yaz sonuna kadar üremelerini sürdürür. Eti beyaz, yağlı ve lezzetlidir.
KUM TRAKONYASI ( Trachinus araneus )
Ilık denizlerin sahil bölgelerinde 2 – 3 m. den 100 – 150 m. ye varan derinliklerde yumuşak kumlar arasında ömür geçirir. Beslendiği küçük balıklar, böcek, yumuşakça ve kurtlara karşı çok süratli bir avcıdır. En fazla 50 cm. büyüyebilir. Dikenleri trakonya gibi zehirli ve insan için tehlikelidir. Eti lezzetli olmakla birlikte tehlikesinden ötürü az avlandığı için ekonomik değeri yoktur. Kışı derin sularda geçirip Mart başından itibaren sığlara sokulup yaz sonuna kadar üreme yapar.
MIĞRI ( Conger conger )
2 – 3 m. boydan 50 – 60 kg.’ a erişebilen, 30 yıla kadar ömrü olan, yazın sığ suların, kışın 150 m. derinliklerin taşlık, kumlu ve çamur zeminlerinde yaşayan bir balıktır. Nehirlere giremez. Sert, hareketli ve yırtıcıdır. Su içinde bulduğu her canlıyı yiyebilir. Gündüzlerini yatarak geçirip, karanlıkta avlanır. İlk ve sonbahar arası 100 – 150 m. derinlerde açık denize 3 – 5 milyon yumurta döker. Eti lezzetli ve besin değeri çok yüksektir.
ÜZGÜN ( Callionymus lyra )
Renklerinin güzelliğinden ötürü Mine Balığı adıylada tanınır. Boyları 25 cm. kadar olabilen bu balık Karides, Yengeç, Deniz Kestanesi, Deniz Yıldızı, omurgasızlar ve yosunlar gibi çeşitli besinlerle yaşar. Sığ sulardan 300 - 350 m. derinlere inebilir. Denizlerimizde yaygın olarak bulunur. Etinin kıymetli olmayışı, dikenlerinin azda olsa zehirli oluşu ile herhangi bir ekonomik değeri yoktur.
KİKLA LAPİN ( Labrus berggylta )
Ilık ve sıcak denizlerimizin yosun ve bitkilerle kaplı taşlıkların 2 - 30 m. derinlerinde yaşar. Dişi ve erkekleri arasında boy ve renk farkı görülür. boyları 30 - 40 en çok 60 cm. ( dişilerde ) olabilir. Yumuşakçalar ve kabuklularla beslenir. Dişleri çok kuvvetlidir. Üremeye yakın erkekleri deniz bitkileriyle dişiye yuva hazırlar. Mayıs - Ağustos arasında da yumurta verir. Eti lezzetlidir. Ayrıca sportif avcılığı değerlidir.
LEVREK ( Dicentrarhus labrax )
Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acısu bölgelerinde yaşar. Hani ailesindendir. Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır. Gençken gruplar halinde sonraları tek başına yaşar. Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir. Bu nedenle kaya oyukları veya gemi batıklarında yuvalanır. Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek ortalama 50 - 60 cm. den 1 m. boy ve 10 - 12 kg. ağırlığa kadar erişebilir. 40 cm. den küçüklerine İspendek denir. Küçük yavru balıklarla beslenir. Ocak - Mart arasında 500 000 - 2 000 000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir. Eti en lezzetli balıkların başında gelir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir.
KALKAN ( Psetta maxima )
Bir dip balığı olan Kalkan Karadeniz'in en tanınmış balığıdır. Boğazlar, Ege, Marmara ve Akdeniz'de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir. Bütün hayatı dipte yatmakla geçer. Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizinde Kalkanını diğer türleri yaşamaktadır. 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1 m. boya erişebilir. Sahillerde 5 - 10 m. den başlayarak 300 - 400 m. derinliklere inebilir. Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır. Erkekleri 5 - 6 , dişileri ise 6 - 7 yaşlarında olgunlaşıp üremeye geçebilir. Üremeleri 10 - 15 derece sularda Nisan' dan Haziran'a kadar sürer. Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksektir.
BAKALYARO ( Merlangius merlangus )
Mezgit ve Gelincikle aynı türdendir. Karadenizde yaygın, Ege' de az bulunur. Genelde 15 - 20, en çok 45 - 50 cm boyunda olur. Sahillerin 3 - 4 m. ye derinliklerindeki sığların kumlu, çakıllı ve yosunlu diplerinde fazla göçler yapmadan yaşar. Balık yumurtaları, küçük balıklar ve karides gibi canlılarla beslenir. Üremelerini Şubat - Mayıs ayları arasında sahillere yakında yapar. Mezgitle eş, beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksektir.
MALTA PALAMUDU ( Naucrates ductor )
Eskiden gemilerin altında, genelde köpek balıklarına eşlik ederek yüzen, bu nedenle pilot balığı da denen çevik hareketli bir balıktır. Ortalama 40 cm. boyda olur. Sıcak ve ılıman denizleri sever, yosunlar, deniz kurtları, kabuklular ve özellikle köpekbalıklarından arta kalanlarla beslenir. Sonbaharla kış ayları arasında üreme yapar. Etinin gıda değeri yoktur.
ZARGANA ( Belone belone )
60 - 70 cm. bazen de 1 m. uzunluğa varan Zargana ortalama 18 yıl yaşar. Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir. Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır. Kılıç Balığı başlıca düşmanıdır. Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır. Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir. Eti yönünden değerlidir. İlkbahardan Sonbahara kadar üreme süresince 30 - 50000 yumurta verir.
SARDALYA ( Sardine plichardus )
Sürü halinde yazın orta, kışın derin sularda yaşayan gezici balıklardır. Eskiden deniz üstünün ateş aydınlatmasıyla avcılığından ötürü ateş balığı diyede tanınır. Boyları ortalama 15 en çok 20 - 22 cm olur. Deniz içinde yumurtadan henüz çıkmış balık yavruları ve planktonları yiyerek beslenir. Karadeniz, Marmara, Çanakkale Boğazı bölgesi ve Kuzey Ege'de bol bulunur. Etinin lezzeti ve çeşitli kullanım alanıyla ekonomik değeri çok yüksektir. Üremeleri Nisandan Eylül ayına kadar geniş bir devrede ve çok kerede olur. Yaklaşık 20 000 yumurta verir.
SARIGÖZ ( Spondyliosoma cantharus )
Sparidae ailesinden bir balıktır. boyları 50 cm. olabilir. Anatomisi Karagöze benzer. Ilık sahil bölgelerinde ve bunların uzantısı ılıman denizlerde yaşar. Karadeniz'de az bulunur. Yaşam çevresi kayalık ve kuytu yerlerdir. Başlıca besinleri küçük kabuklular, deniz solucanları ve özellikle Karidestir. Etleri de Karagöz ve Mercan gibi beyaz, gevrek ve lezzetlidir. Üremeleri erken ilkbahar aylarında başlayarak yaz sonuna kadar devam eder.
GÜNEŞ BALIĞI ( Coris julis )
Bu balıkta Lapin ailesindendir ve aynı yaşam karakterini gösterir. Boyları ortalama 20 cm. olur. Gövdesini çevreleyen renklerin güzelliği ile denizlere güzellik katarlar. Nisan - Haziran arasında üremelerini yaparlar ve türüne göre 600 - 20 000 taneye kadar yumurta döker.
İSTAVRİT ( Trachurus trachurus )
Denizlerimizde Sarıkanat İstavrit ( Akdeniz ) ve Karagöz İstavrit ( Karadeniz - Marmara ) olarak iki türü yaşar. Boyları Karagözde 15 - 25 cm. ençok 30 cm., Sarıkanatta ise 30 - 50 cm. olur. Küçüklerine Kıraça denir. Gezici balıklardır. Hamsi, Çaça, Çamuka gibi küçük balıkların yavrularıyla beslenir. Mayıs - Ağustos arası sürüler halinde ürer. Lezzetli eti, çeşitli yemekleri ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri en yüksek balıklardandır.
MEZGİT (Merlangius euxinus )
Marmara ve Karadeniz'de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır. Boyları 20 - 40 cm. olabilir. Gelincik ve Bakalyaro ile aynı türdendir. 30 - 40 m. nin altındaki derin sularda yaşar. Gündüzleri yüzeye çıkarak Hamsi, Sardalya vs. gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir. Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar. Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
HOROZBİNA ( Parablennius gattorugıne )
Dalgalı sahillerin taşlık, kayalık ve yosunlu bölgelerinde gizlenerek çift yaşar. Çeşitli türleri olduğu gibi tatlısuda yaşayanları da vardır. Yaşam şartlarına göre böcekler., kurtlar ve balıkyumurtalarıyla beslenir. Eti lezzetsiz sert ve kılçıklıdır. Bu nedenle ekonomik değeri yoktur. Bahar ve Yaz süresince erkeklerin ustaca hazırladıkları taş oyukları, Midye, İstiridye kabukları arasına dişileri 2 000 - 15000 yumurta döker. Erkekler 20 - 25 günlük kuluçka döneminde yumurtalara bekçilik yapar.
YAZILI HANİ ( Serranus scriba )
Uzunluğu en çok 25 cm. olabilen Yazılı Hani kendi türünün tipik bir örneğidir. Belli bölgelerde yalnız yaşar. Levrek balığı ailesindendir. Kendisinden küçük balıklar, Karides gibi kabuklularla beslenir. Yaklaşık 30 m. derinlerde, belirli bölgelerde yalnız yaşar. Baş kısmındaki çeşitli renk ve süslemelerden " yazılı" ismini alır. Üremeleri Mayıs - Haziran olup cins ve türlerine göre 18 - 900 bin yumurta döker.
TİRSİ ( Alosa fallax )
Boyları 30 - 33 cm. ulaşabilen Tirsi bir Karadeniz balığıdır. İstanbul boğazı ve Marmara' da az bulunur. Kıyıya yakın yerlerde sürüler halinde yaşarlar. Üreme mevsimleri ilkbahardır. Yumurta bırakmak için acı su bölgelerine ve nehirlere giderler. Sardalya ailesinden bir balık olan Tirsi taze, tuzlama ve tütsülü olarak yenir. Ekonomik değeri yüksektir.
ORKİNOS ( Thunnus thynnus )
Denizlerimizde yaşayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3 - 4 m. ve ağırlıkları 100 - 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. orkinos sürü halinde yaşayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz' e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara' ya ve oradan da Ege' ye geçerek hemen hemen bütün Akdeniz' i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40 - 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yaşarlar. Mart - Ağustos arasında ürerler
TRAKONYA ( Trachinus draco )
Denizlerimizde yaşayan en zehirli balıklardandır. Ortalama 17 - 18, en çok 35 - 40 cm. boya erişir. Hareketsiz bir balıktır. Fakat deniz dibinde avlarına karşı çok süratlidir. Zehirleri bir insanı sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder. Özel olarak avcılığı yapılmaz. Aynı zamanda Çarpan balığı olarakta tanınır. Trakonya küçük balık ve kabuklularla beslenir. kış aylarında derinlere çekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.
PİSİ BALIĞI ( Plcuronectes platessa )
Ortalama 30 - 40 cm. boy ve 250 - 350 gr. ağırlıkta olabilen, ekonomik değeri yüksek balıklardan biridir. denizlerin kumlu çakıllı diplerinde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenip 15 - 18 yıla kadar yaşar. Acı sulara, nehir ağızlarına kadar sokulur. Bir diğer türüde tatlı sularda yaşar. sıcak ayları diplerde geçirip, kışın sahillere yaklaşır. Üremelerini Ocak - Mart arasında 5 - 6 derece sularda yapar. 800 000 - 1 milyon yumurta verir.
TRANÇA ( Pagrus ehrenbergi )
Mercan ailesinden ve Fangri ile aynı türdendir. Ege’nin ünlü balığıdır. Sıcak ve ılık denizlerin 20 – 25 m. derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taşlıklarda tek başına yaşar. Boyu 30 – 50, en çok 75 cm. olur. Kış aylarında 150 m. derinlere iner. Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir. Ayrıca dip hayvanları ve balıklarda besinine ek olur. Hermafrodit; hem erkek hem dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması neslini çok azaltmıştır.
EŞKİNA ( Sciana umbra )
Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda Taşbalığı ve Mavruşgil balığı olarak ta tanınır. Bahar sonu, yaz aylarunda üreyen Eşkina 30 - 35 cm. uzunluk ve 500 - 600 gr. ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir.
SAZ KAYASI ( Zosterisessor ophiocphalus )
Bütün denizlerimizin, durgun kıyı sularında sualtı sazlık veya çayırlarında yaşar. Boyu 18 - 25 cm. olabilir. Mart - Mayıs aylarında erkeğin kovaladığı 5 - 10 dişi bir arada 150 - 300 000 yumurta verir. Erkekler sık bitkiler arasında yuvalanan bu yumurtaları döller ve gözcülük yapar. Diplerdeki küçük canlılar ve kabuklularla beslenir. Eti lezzetli, beyaz ve çok yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir.
TEKİR ( Mullus surmuletus )
Karadeniz dışında diğer denizlerimizde yazın rastlanır. Boyları 15 – 35 cm. olabilir. Kumluk, çamur veya taşlık kıyı kesimlerinin 3 m. den 100 m. ye kadar derinlerinde gidip gelerek yaşar. Diplerdeki kabuklular, böcekler ve diğer canlılarla beslenir. Yaz aylarında üreyip yapışkan yumurtalarını 10 – 60 m. derinlere bırakır. Etin lezzeti eski roma çağlarından beri namlıdır. Bol avlanılan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
BARBUNYA ( Mullus barbatus )
Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m. ye varan derinliklerinde sürüler halinde yaşar. Ortalama 12 – 15 cm. den en çok 40 cm. büyür. Suyun ısı şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar. 10 yıl yaşayabilir. Nisan – Haziran arası 15 – 100 000 yumurta döker. Etinin lezzeti ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
PALAMUT TORİK ( Sarda sarda )
ÇİZGİLİ ORKİNOS ( Katswonus pelamis )
Karadeniz, Marmara ve kuzey Ege ye kadar sularımızda rastlanan orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’ e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş – gelişler Karadeniz ve Marmara’ daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.
KELER ( Squatina squatina )
Köpek balığı ailesindendir. Sıcak ve ılıman denizlerin 5 – 100 m. derinlerinde sahil yakınlarında veya 70 – 400 m. açıklarında, kumlu çamurlu alanlarda fazla göç etmeden yaşar. Boyu 2 m. ye ulaşabilir. Büyük ağzıyla dipteki ölü veya canlı balıkları, omurgasızlarla sürü halindeki yutarcasına yiyerek beslenir. Bahar sonu – yaz aylarında dişiler gruplar oluşturarak sahillere yakın yerlerde döllenir. 18 – 20 ay sonra tek başlarına 10 – 18 arası canlı yavru doğurur. Yüzgeçlerinin eti yenebilir, karaciğerinden yağ ve vitamin elde edilir.
MAVİ KÖPEK BALIĞI ( Prionace glauca )
Aynı zamanda pamuk balığı olarak ta adlandırılır. Yırtıcı köpekbalığı Harharyas' la aynı türden olan Mavi Köpek Balığı canavar cinsi cinsi balıkların en tehlikelilerindendir. Büyükleri insanlar için çok zararlı olabilir. Ön alt yüzgeçlerinin uzunluğu ile diğerlerinden ayrılır. Etobur bir hayvan olan Mavi Köpek Balığı sürü halindeki diğer küçük balıkları yiyerek beslenir. 4 m. ye kadar büyüyebilir. İlkbahar aylarında ürer. Her seferinde boyları 40 - 60 cm. arası 8 -12 yavru doğurur. Gerek endüstri ve gerekse gıda yönünden ekonomik değeri vardır.
KILIÇ BALIĞI ( Xiphias gladius )
KURBAĞA BALIĞI ( Uranoscopus scaber )
Akdeniz, Ege ve Marmara'da taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. Dipte yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlar. Nisan – Mayıs aylarında kışladıkları derin sulardan sahillere, bazende acısu bölgelerine sokulup Temmuz – Eylül arasında üreme yapar. 10 – 20 000 yumurta döker. Yavrular önce planktonlarla daha sonra omurgasızlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Özel avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri azdır.
İSTRONGİLOS ( Spicara smaris )
Bütün denizlerimizde ve denizlerin nehirlere karışımı acı su bölgelerinde yaşar. İzmaritle aynı ailedendir. Erkekleri 13 – 16, dişileri 15 – 20 cm. boy ve 50 – 100 gr. Ağırlıkta olur. Suların ısısına göre açık denizle kıyılar arasında gidip gelirler. Nisan – Mayıs, bazen de temmuza kadar üreyip 40 – 60 000 yumurta döker. Planktonlar, küçük hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulunduğu için ekonomik değeri vardır.
GÜMÜŞ / ATERİNA ( Atherina presbyter )
Sıcak ve ılıman denizlerin sahil bölgelerinde sürüler halinde yaşar. En fazla Marmara da bulunur. Bazı türleri de İznik ve Sapanca göllerinde yaşar. Boyları genelde 10 – 15 cm. Karadenizde ise 10 – 13 cm., Akdenizde 8 – 9 cm. olup, her iki denizde şekil farklılıkları gösterir. Nisan ve Eylül arasında sahillerin kumlu ve çakıllı bölgelerinde sürüler halinde toplanarak ürerler. Kurtlar, kabuklu ve yumuşakçalarla beslenir. Eti lezzetlidir, taze olarak bol tüketilir. Aynı zamanda büyük balıklara yem yönünden değerlidir.
DİL BALIĞI ( Amoglossus laterna )
Denizlerimizde10 m. den 300 – 500 m. ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar. Boyları 20 – 25 cm. kadardır.Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran – Temmuz arasında üreme yapar. Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
ÇİPURA ( Sparus aurata )
Ege ve Akdenizin bu namlı balığı Marmarada seyrek bulunur. Ortalama 25 – 35 cm. boy ve 0,5 – 3 Kg. ağırlıktadır. 60 cm. ve 6 kg. olanlarıda seyrek olarak görülebilir.Etçil bir balıktır. Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer. Yaz devresinde sığlarda, kış aylarında da 35 – 40 m. Derinliklerde yaşar. İki yaşın üzerindekiler daha da derinlere iner. Üremeleri Ekim – Aralık aylarında olur. 100 – 150 000 yumurta döker.Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir.
KAYIŞ BALIĞI ( Ophidion barbatum )
Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 – 3 m. den 150 m. ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla göç etmeden yaşayan bir balıktır. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Boyları 30 cm. olabilir. Bahar – yaz sonu üreme yapıp 15 – 18 000 yumurta döker. Eti lezzetlidir fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur.
PAPAZ BALIĞI ( Chromis chromis )
Sıcak ve ılıman denizlerin 50 m. ye inen dibi kayalık, mağaralı bölümlerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Boyları 12 – 18 cm. olabilir. Bahar sonundan Ağustosa kadar üreme yapar ve yumurtalarını çok iyi gizler. Planktonlar ve balık larvalarıyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez.
ÇAÇA ( Sprattus sprattus )
Sardalya – Tirsi ailesindendir. Boyu 6 – 8 cm.dir, Karadenizin batısında 13 – 15 cm. olanlarına rastlanır. Besinleri planktonlar ve balık yavrularıdır. Sürüler halinde yaşar. Mayıs Haziran arasında üreme yapar. Eti fazla lezzetli değildir. Bu nedenle avcılığı fazla yapılmaz. Buna karşı denizlerde ekonomik değeri çok yüksek olan uskumru, palamut, torik gibi balıklar için yem değeri vardır. Kuzey Avrupa ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle pazarlanır.
DENİZ ALASI ( Salmon trutta labrax )
Karadeniz alabalığı, Som balığı olarakta tanınır. Solmon balığı ile hem akrabalığı, hem de benzerliği vardır. Bir türüde Akdeniz'de yaşar. Genelde 50 – 80 cm. boy ve 3 – 7 kg. ağırlıktan, en çok 100 cm. ve 25 kg.’ a erişenlerine rastlanır. Ömrünün bir kısmını denizde geçirdikten sonra üremek için nehirlere girer. Ağırlığına oranla 2000 – 16 000 yumurta döker. Kuvvetli çenesi olan yırtıcı bir balıktır. Küçük balıklar ve kabuklularla beslenir. Eti çok lezzetli olduğu gibi, yumurtasından da kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
FENER ( Lophius piscatorius )
Kıyılardan 500 m. ye kadar derinlerde yaşayan, boyları 2 m. ye erişebilen, bir dip balığıdır. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avını kendine çekerek çok büyük ağzıyla kendi büyüklüğündeki balıkları bile yutabilir. Pulsuz ve çıplak vücudunu kapsayan sıvı insan cildi için tehlikelidir. Mart – Ağustos arası derinlere inerek ürere 6 – 7 yaşında bir dişi 1 milyon yumurta bırakır.eti beyaz ve çok lezzetlidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan ensülin ilacı ilk kez fener balığı pankreasından elde edilmiştir.
SİVRİBURUN KARAGÖZ ( Diplodus puntazzo)
Karagöz balıkları Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarımızın en tanınmış balıklarındandır. Karadeniz bölgesinde de rastlanır. 0 - 400 m. derinliklerde yaşar. Sivriburun Karagöz 35 cm.' ye kadar büyüyebilen, sürü halinde yaşayan, mevsimsel olarak beslenme, üreme, kışlama gibi nedenlerle oldukça uzun mesafelerde göç eden bir balıktır. Kıyıların taşlık ve çakılları arasında bitkiler ve küçük kabuklularla beslenir. Bu balıkların mensubolduğu SPRİDEA familyasına ait pek çok balık türü sularımızda yaşar.
LİPSOS ( Scorpaena scrofa )
50 - 60 cm. ye ve 4 - 5 kg.' a kadar büyüyebilen Lipsos balıkları sıcak ve ılık denizlerimizin sahil kıyılarından 1000 m. ye kadar inen derinliklerde, bitkilerle örtülü taşlık, çakıllı ve kumlu düzeylerde yaşar. Bilhassa Marmara ve Ege' de çok rastlanır. Eti çok lezzetli ve yararlıdır. Et yiyen bir balık olan Lipsos ilkbahar aylarında ürer. Yaklaşık 3 000 yumurta döker. Dikenleri çok zehirlidir.
İSKORPİT ( Scorpaena porcus )
Yaşamı aynı aileden olan Lipsos' un aynıdır. Farkları İskorpitin Lipsos' a göre daha küçük olması ve rengi daha koyudur. Boyları ortalama 20 - 30 cm. dir. İskorpitin dikenleri de Lipsos gibi çok zehirlidir. Bu nedenle yakalandığında dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve çok yararlıdır.
DÜLGER ( Zeus faber )
Boyu 50 - 60 cm. ye ulaşabilen Dülger Balığı geçici balıktır. Mayısta Marmara'dan Karadeniz'e çıkar. Akdeniz, Ege, Marmara ve kısmen de Karadeniz'de yaşayan, kalın pullarla örtülü Dülger Balığı etobur bir balıktır. Büyük ağzıyla kendinden küçük pek çok balığı yutarcasına yer. Genelde 60 -70 cm. derinliklerde yaşar. kış mevsiminden sonra suların ısınmasıyla Mayıs ayından başlayarak Temmuz sonuna kadar üremelerini sürdürür. Dülger Balığı, İzmir - Antalya arası yörelerimizde Peygamber, Dikenli Peygamber Balığı olarak ta tanınır. Eti lezzetli beyaz ve yararlıdır.
MERSİN ( Acipenser sturio )
MAVRİ KEFAL ( Chelon labrosus )
Kefal, denizlerimizin sıcak ve ılık bölgelerinde, kıyılara yakın, denizle ilişkili nehir ağızlarında ayrıca iç sularda ve sürüler halinde yaşayan bir balık türüdür. Denizlerimizde Has Kefal, Altınbaş Kefal, Topbaş Kefal, Mavri Kefal, Dudaklı Kefal gibi çeşitleri vardır. Ayrıca büyüklüklerine göre de isimlendirilir. Türlerine göre 25 cm. den 90 cm. boya erişirler. Yaklaşık 15 yıllık ömrü olan Kefaller 6 - 7 yaşından itibaren yaz aylarında üreyerek 150 binden 7 milyona kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtası yönünden değerli bir balıktır. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir.
ÖRDEK LAPİNİ ( Labrus mixtus )
Boyu 40 cm. ağırlığı 1 kg. olabilen ve 15 – 17 yıl yaşayabilen, dişileriyle erkekleri arasında renk farkı olan güzel renkli bir lapin cinsidir.Genelde 10 – 100, seyrek olarak 180 m. Derinlerde yaşar. Denizdeki küçük hayvanlar ve balıklarla beslenir. Üreme mevsimi Nisan – Ağustos arasıdır. Bu esnada çift – çift kaya oyuklarını yuva olarak kullanırlar. Daha sonra yumurtaları korumak için erkekleri nöbet tutar. Doğa değeriyle korunması gerekli bir balıktır.
SİNAĞRİT ( Dentex dentex )
Karagöz ailesinden olan Sinağrit Ege ve Akdenizin sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır. 1 - 1,5 m. boy ve 10 - 15 kg. ağırlığa büyüyebilir. Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep balığı ile beslenir. Kuvvetli çenesiyle bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir. Yazın kıyıların taşlık, kayalık bölümlerinde, kışın 300 m. ye varan derinliklerde küçük sürüler halinde yaşar. İlkbahar aylarında üreme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır. Olta avcılığında amatörler için değerlidir.
ELEKTİK BALIĞI ( Torpedo mamorata )
Bir köpekbalığı türüdür. Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. ye varan diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyu 150 cm. olabilir. Genelde avlanmak için veya tehlike halinde 100 -220 volt' a varan insan için tehlikeli fakat öldürücü olmayan kısa süreli elektrik çarpması yapar. Bahar - yaz aylarında çiftleşerek ürer. Dişileri 14 - 15 yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ülkemizde fazla tüketilmez.
GELİNCİK BALIĞI ( Gidropsarus mediterraneus )
Bakalyaro ve Mezgitle aynı türdendir. Denizlerimizde bir kaç cinsi yaygındır. Sıcak ve ılıman suların taşlık, kayalık diplerinde sahillere yakın yaşar. Balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Çevik, yırtıcı ve saldırgandır. Derisi çok kaygandır. Ortalama 20, en çok 40 cm. boydadır. Üremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır.
PAPAĞAN BALIĞI ( Sparisoma cretense )
Ege'de seyrek, Doğu Akdeniz' de yaygın bulunan, fazla göçler yapmadan sıcak denizlerin sığ, taşlık ve bol bitkili, bazen de acısu bölgelerinde yaşayan, çok çeşitli ve güzel renkleri olan bir balıktır. İskaroz balığı da denir. Deniz yosunlarıyla beslenir. Yaz aylarında üreme yapar ve 8 - 12 000 yumurta verir. Sert ve yayvan eti yenmez. Doğa değeri yönüyle korunmalıdır.
RİNA ( Dasyatis pastinaca )
Köpek balığı ailesinden olup şeklen Vatoz' a benzer. sahillerin 10 - 60 m. en çok 200 m. ye varan derinliklerin kumlu çamurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanır. boyları 150 cm. ye ulaşabilir. Çeşitli balıklar ve omurgasızlar başlıca gıdasıdır. Kışları derinlerde geçirip yaz aylarında kıyılara, tatlısulara ve lagünlere yaklaşır. Çiftleşerek ürer. Gebelik süresi 15 - 18 aydır. 7 - 8 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tüketim değeri yoktur. Kamçı benzeri kuyruğu yaralayıcı, dikenleri ise tehlikeli şekilde zehirlidir.
KÖMÜRCÜ KAYASI ( Gobius niger )
Bütün denizlerimizin nehir ağızlarına yakın, bazen de acı su bölgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, çamurlu diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyları en çok 18 - 19 cm. olabilir. Mart - Mayıs arasında yumurta vererek ürer. Bu yumurtalara erkekler bekçilik yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar ve balıklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlıdır.
SARIKUYRUK ( Seriola dumerili )
Akdeniz'de yaşayan, genelde 30 - 50 cm. en çok 100 cm. olabilen istavrit türünden bir balıktır. diğer ülkelerde 150 - 200 cm olanlarına rastlanır. Yumuşakçalar kabuklular ve küçük balıkları avlayarak beslendiği kayalık sahillerde küçük sürüler halinde yaşar. Üreme devresi bahardan yaz sonuna kadardır. Eti lezzetlidir. Japonyada bol miktarda üretimi yapılır.
KANATLI KIRLANGIÇ ( Cephalacanthus volitans )
Boyları 50 cm. Ye ulaşabilen ve Kırlangıç' ın bir türü olan bu balıklar, güzel ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdenizde yaşar. Su yüzeyinden 1 - 1,5 m. yüksekte 1 - 10 saniyelik sürede 30 - 35 m. lik uçuşlarla denizleri süsler. Suların ısınmasıyla birlikte sahillere yaklaşarak Mayıs - Temmuz arası ürer. 10 - 80 m. derinliklerde yumuşakçalar, kabuklular ve böceklerle beslenir.
MİNAKOP ( Umbrna cirrosa )
Kötek Balığı da denir. Bütün denizlerimizin taşlık ve kayalık bölgelerinde, 100 - 150 m. ye varan derinliklerin dibe yakınlarında yalnız yaşar. Zaman zaman acı sulara ve nehir ağızlarına da girer. Eşkina ve Sarıağızla aynı türdendir. Yumuşakça, kabuklu ve kurtlarla beslenir. Yaşadığı bölgenin şartlarına göre üremesini Nisanda Ağustosa kadar sürdürür. Sert ve beyaz etinin lezzeti Levreğe benzer.
İZMARİT( Maena smaris )
Denizlerimizin yerli balıklarındandır. Küçüklerine Kancur, Büyüklerine Kanal İzmariti denir. Boyu ortalama 15 cm. olur. Hareketli ve kurnazdır. Yaz aylarında sahillere kadar sokulur. Üst, ön dikenleri tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10 - 12 yıl yaşayabilir. Erkekleri 3, dişileri 2 yaşında olgunlaşıp 60 - 70 000 yumurta verir. Balık yumurtaları, balık yavruları ve yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve lezzetlidir. bol tüketilir.
ORFOZ ( Epinephelus guaza )
Hani türünden ve Levrekle akrabadır. Ortalama 60 - 70 cm. den 1 - 1,5 m. boy ve 30 - 40 kg. ağırlığa erişebilir. Ege ve Akdeniz balığıdır. Taşlık kumluk ve yosunlu sahil bölgelerinin 8 m. den 150 m. derinliklerine kadar yalnız yaşar. Etoburdur. İrili ufaklı kabuklular ve yumuşakçalarla beslenir. Eti çok lezzetli olmakla beraber yaşlıları kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasına rağmen sualtı zıpkın avcıları tarafından türün yaşamı açısından tehlikeli bir şekilde tüketilmektedir.
VATOZ ( Raja clavata )
Köpekbalığı ailesindendir. Bütün dünya denizlerinde çok çeşitli türleri yaşar. 1 m. yi aşan boy ve 40 - 50 kg. ağırlıkta olanlarına rastlanır. Uzun geziler yapmadan 15 - 20 m. den 100 - 150 m. ya varan derinliklerde kumlara gömülü yatarak av bekler. Kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarında sahillere yaklaşarak üreme yapar. Dişileri 10 - 30 yumurta verir. Eti lezzetlidir fakat az tutulur. Karaciğerinden A vitamini ve yağ üretilir. Ekonomik değeri vardır.
ZURNA BALIĞI ( Scomberesox saurus )
Uskumru Turnası da denir. Ilık ve sıcak denizlerin yüzeylerinde ve sahillerden uzakta yaşar. Uzunlukları ortalama 50 cm. dir. 20 - 30 lu gruplar halinde gezerler. Özellikle Ege ve Akdeniz'de rastlanır. Etçil bir balıktır ve sürü halindeki küçük balıklarla beslenir. Etleri beyaz ve lezzetli olmakla beraber kitle avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri önemsizdir. İlk bahardan yaza kadar her seferinde 1 000 - 1 500 olmak üzere 7 - 8 defa yumurta verir.
BERBER BALIĞI ( Anthias anthias )
Hani ailesinden bir balıktır. Sıcak ve ılıman denizlerin kayalık, çakıllı ve bazen çamurlu bölgelerinde ve 50 - 300 m. derinliklerde yaşayan Berber Balığı 25 cm. uzunluğa erişebilir. Az bulunduğu için fazla ekonomik değeri yoktur. Denizlere renk güzelliği verir. Üremeleri diğer Hani cinsi balıklar gibidir.
İSKORPİT HANİSİ ( Polyprion americanus )
Boyu 2 m. olabilen bu balık Hani cinsinin en iri örneklerindendir. Deniz diplerinin taşlık, kayalık oyuklarında 100 - 200 m. yetişkinleri 1 000 m. ye kadar derinliklerde yalnız yaşar. Etçil bir balıktır, küçük balıklar, kabuklular ve diğer hayvanlarla beslenir. Eti lezzetli ve bol olmakla beraber az avlandığı için ekonomik yönü zayıftır. İnceleme olanağı az olduğu için yaşam ve üreme şartları Hani türüne uygulanabilir.
ORKİNOS ( Thunnus thynnus )
Denizlerimizde yaşayan iri ve çok değerli bir balıktır. Uzunlukları 3 - 4 m. ve ağırlıkları 100 - 150 kg. dan 800 kg.' a kadar olabilir. Çeşitli türleri vardır. orkinos sürü halinde yaşayan gezici balıklardandır. Yazın Karadeniz' e çıktıktan sonra sonbaharda Marmara' ya ve oradan da Ege' ye geçerek hemen hemen bütün Akdeniz' i dolaşırlar. Bu gezilerinde saatte 40 - 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak üst sularda yaşarlar. Mart - Ağustos arasında ürerler
TRAKONYA ( Trachinus draco )
Denizlerimizde yaşayan en zehirli balıklardandır. Ortalama 17 - 18, en çok 35 - 40 cm. boya erişir. Hareketsiz bir balıktır. Fakat deniz dibinde avlarına karşı çok süratlidir. Zehirleri bir insanı sakat bırakabilir. Bu nedenle dikkat edilmelidir. Denizden çıktıktan, hatta öldükten sonra dahi zehirliliği devam eder. Özel olarak avcılığı yapılmaz. Aynı zamanda Çarpan balığı olarakta tanınır. Trakonya küçük balık ve kabuklularla beslenir. kış aylarında derinlere çekilir. Eti lezzetli olmakla beraber az avlandığından ekonomik değeri yoktur.
PİSİ BALIĞI ( Plcuronectes platessa )
Ortalama 30 - 40 cm. boy ve 250 - 350 gr. ağırlıkta olabilen, ekonomik değeri yüksek balıklardan biridir. denizlerin kumlu çakıllı diplerinde kabuklular ve yumuşakçalarla beslenip 15 - 18 yıla kadar yaşar. Acı sulara, nehir ağızlarına kadar sokulur. Bir diğer türüde tatlı sularda yaşar. sıcak ayları diplerde geçirip, kışın sahillere yaklaşır. Üremelerini Ocak - Mart arasında 5 - 6 derece sularda yapar. 800 000 - 1 milyon yumurta verir.
TRANÇA ( Pagrus ehrenbergi )
Mercan ailesinden ve Fangri ile aynı türdendir. Ege’nin ünlü balığıdır. Sıcak ve ılık denizlerin 20 – 25 m. derinlerinde yosun ve bitki örtülü kumluk veya taşlıklarda tek başına yaşar. Boyu 30 – 50, en çok 75 cm. olur. Kış aylarında 150 m. derinlere iner. Kuvvetli çenesi ve dişleriyle her türlü kabukluyu kırıp yiyebilir. Ayrıca dip hayvanları ve balıklarda besinine ek olur. Hermafrodit; hem erkek hem dişi karakteri gösterir. Yaz aylarında üreme yapar. Eti beyaz ve lezzetlidir. Geçmişte aşırı avlanılması neslini çok azaltmıştır.
EŞKİNA ( Sciana umbra )
Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Gezgin bir balık değildir. Aynı zamanda Taşbalığı ve Mavruşgil balığı olarak ta tanınır. Bahar sonu, yaz aylarunda üreyen Eşkina 30 - 35 cm. uzunluk ve 500 - 600 gr. ağırlığa erişir. Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir.
SAZ KAYASI ( Zosterisessor ophiocphalus )
Bütün denizlerimizin, durgun kıyı sularında sualtı sazlık veya çayırlarında yaşar. Boyu 18 - 25 cm. olabilir. Mart - Mayıs aylarında erkeğin kovaladığı 5 - 10 dişi bir arada 150 - 300 000 yumurta verir. Erkekler sık bitkiler arasında yuvalanan bu yumurtaları döller ve gözcülük yapar. Diplerdeki küçük canlılar ve kabuklularla beslenir. Eti lezzetli, beyaz ve çok yararlıdır. Ekonomik değeri bölgeseldir.
TEKİR ( Mullus surmuletus )
Karadeniz dışında diğer denizlerimizde yazın rastlanır. Boyları 15 – 35 cm. olabilir. Kumluk, çamur veya taşlık kıyı kesimlerinin 3 m. den 100 m. ye kadar derinlerinde gidip gelerek yaşar. Diplerdeki kabuklular, böcekler ve diğer canlılarla beslenir. Yaz aylarında üreyip yapışkan yumurtalarını 10 – 60 m. derinlere bırakır. Etin lezzeti eski roma çağlarından beri namlıdır. Bol avlanılan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
BARBUNYA ( Mullus barbatus )
Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m. ye varan derinliklerinde sürüler halinde yaşar. Ortalama 12 – 15 cm. den en çok 40 cm. büyür. Suyun ısı şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar. 10 yıl yaşayabilir. Nisan – Haziran arası 15 – 100 000 yumurta döker. Etinin lezzeti ve bol avlanmasıyla ekonomik değeri yüksektir.
PALAMUT TORİK ( Sarda sarda )
Karadeniz ve Marmara’nın en ünlü balığıdır. Bahar aylarında beslenmek için Karadeniz’e çıkıp, sonbahardan itibaren kışlamak için Marmara’ya, Çanakkale’ye kadar iner. Süratli ve iyi yüzücüdür. Sürü halindeki uskumru, kolyoz, istavrit, hamsi, sardalya gibi balıklara saldırarak yer. 18 – 20 derece sularda 400 000 den birkaç milyona kadar yumurta dökerek açık denizde ürer. Yetiştikten sonra büyümesine göre;
0 – 10 cm. Vanoz – Gaco
10 – 25 cm. Çingene Palamudu
30 – 35 cm. Palamut
40 – 45 cm. Kestane Palamudu
50 – 55 cm. Zindandelen
55 – 60 cm. Torik
60 – 65 cm. Sivri
65 – 70 cm. Altıparmak
70 cm. ve üstü Peçuta olarak adlandırılır.
Taze tüketimi, ihraç ve endüstri yönleriyle çok değerli bu balığın üretimindeki azalma ekonomik değerini tehlikeli boyutlara indirmektedir.
ÇİZGİLİ ORKİNOS ( Katswonus pelamis )
Karadeniz, Marmara ve kuzey Ege ye kadar sularımızda rastlanan orkinos türlerinden biridir. Boyu ortalama 60 – 100 cm. olur. Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’ e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar. Bu gidiş – gelişler Karadeniz ve Marmara’ daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur. Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir.
KELER ( Squatina squatina )
Köpek balığı ailesindendir. Sıcak ve ılıman denizlerin 5 – 100 m. derinlerinde sahil yakınlarında veya 70 – 400 m. açıklarında, kumlu çamurlu alanlarda fazla göç etmeden yaşar. Boyu 2 m. ye ulaşabilir. Büyük ağzıyla dipteki ölü veya canlı balıkları, omurgasızlarla sürü halindeki yutarcasına yiyerek beslenir. Bahar sonu – yaz aylarında dişiler gruplar oluşturarak sahillere yakın yerlerde döllenir. 18 – 20 ay sonra tek başlarına 10 – 18 arası canlı yavru doğurur. Yüzgeçlerinin eti yenebilir, karaciğerinden yağ ve vitamin elde edilir.
MAVİ KÖPEK BALIĞI ( Prionace glauca )
Aynı zamanda pamuk balığı olarak ta adlandırılır. Yırtıcı köpekbalığı Harharyas' la aynı türden olan Mavi Köpek Balığı canavar cinsi cinsi balıkların en tehlikelilerindendir. Büyükleri insanlar için çok zararlı olabilir. Ön alt yüzgeçlerinin uzunluğu ile diğerlerinden ayrılır. Etobur bir hayvan olan Mavi Köpek Balığı sürü halindeki diğer küçük balıkları yiyerek beslenir. 4 m. ye kadar büyüyebilir. İlkbahar aylarında ürer. Her seferinde boyları 40 - 60 cm. arası 8 -12 yavru doğurur. Gerek endüstri ve gerekse gıda yönünden ekonomik değeri vardır.
KILIÇ BALIĞI ( Xiphias gladius )
Sıcak ve ılık sularda bireysel veya çift yaşar. Açık deniz balığıdır. 800 m. derinliğe inebilir. Genelde 15 - 16 derece sularda ve deniz yüzeyinde, zaman zaman suyun dışına fırlayarak dolaşırlar.Ortalama 2 - 3,5 m. boy ve 60 - 150 kg. a kadar ağırlıkta olabilir. Boyları 4 - 5 m. ye ulaşabilir. Suların ısınmasıyla üremeleri Nisan ayından başlayarak Temmuz ayına kadar devam eder. Isı şartlarına göre Marmara ve Karadeniz arasında dolaşıp Akdeniz' e göçerler. Etçil bir balık olup sürü halindeki diğer küçük balıkları yiyerek beslenir. Ekonomik değeri çok yüksek bir balıktır. Çeşitli nedenlerle türü gittikçe azalmaktadır
KURBAĞA BALIĞI ( Uranoscopus scaber )
Akdeniz, Ege ve Marmara'da taşlık ve yosunlu bölgelerde yaşar. Dipte yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlar. Nisan – Mayıs aylarında kışladıkları derin sulardan sahillere, bazende acısu bölgelerine sokulup Temmuz – Eylül arasında üreme yapar. 10 – 20 000 yumurta döker. Yavrular önce planktonlarla daha sonra omurgasızlarla beslenir. Eti lezzetlidir. Özel avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri azdır.
İSTRONGİLOS ( Spicara smaris )
Bütün denizlerimizde ve denizlerin nehirlere karışımı acı su bölgelerinde yaşar. İzmaritle aynı ailedendir. Erkekleri 13 – 16, dişileri 15 – 20 cm. boy ve 50 – 100 gr. Ağırlıkta olur. Suların ısısına göre açık denizle kıyılar arasında gidip gelirler. Nisan – Mayıs, bazen de temmuza kadar üreyip 40 – 60 000 yumurta döker. Planktonlar, küçük hayvanlar ve deniz bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol bulunduğu için ekonomik değeri vardır.
GÜMÜŞ / ATERİNA ( Atherina presbyter )
Sıcak ve ılıman denizlerin sahil bölgelerinde sürüler halinde yaşar. En fazla Marmara da bulunur. Bazı türleri de İznik ve Sapanca göllerinde yaşar. Boyları genelde 10 – 15 cm. Karadenizde ise 10 – 13 cm., Akdenizde 8 – 9 cm. olup, her iki denizde şekil farklılıkları gösterir. Nisan ve Eylül arasında sahillerin kumlu ve çakıllı bölgelerinde sürüler halinde toplanarak ürerler. Kurtlar, kabuklu ve yumuşakçalarla beslenir. Eti lezzetlidir, taze olarak bol tüketilir. Aynı zamanda büyük balıklara yem yönünden değerlidir.
DİL BALIĞI ( Amoglossus laterna )
Denizlerimizde10 m. den 300 – 500 m. ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar. Boyları 20 – 25 cm. kadardır.Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir. Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran – Temmuz arasında üreme yapar. Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur. Genelde her mevsimde bulunan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır.
ÇİPURA ( Sparus aurata )
Ege ve Akdenizin bu namlı balığı Marmarada seyrek bulunur. Ortalama 25 – 35 cm. boy ve 0,5 – 3 Kg. ağırlıktadır. 60 cm. ve 6 kg. olanlarıda seyrek olarak görülebilir.Etçil bir balıktır. Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer. Yaz devresinde sığlarda, kış aylarında da 35 – 40 m. Derinliklerde yaşar. İki yaşın üzerindekiler daha da derinlere iner. Üremeleri Ekim – Aralık aylarında olur. 100 – 150 000 yumurta döker.Eti çok lezzetlidir. Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir.
KAYIŞ BALIĞI ( Ophidion barbatum )
Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 – 3 m. den 150 m. ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla göç etmeden yaşayan bir balıktır. Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Boyları 30 cm. olabilir. Bahar – yaz sonu üreme yapıp 15 – 18 000 yumurta döker. Eti lezzetlidir fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur.
PAPAZ BALIĞI ( Chromis chromis )
Sıcak ve ılıman denizlerin 50 m. ye inen dibi kayalık, mağaralı bölümlerinde yaşar. Bütün denizlerimizde bulunur. Boyları 12 – 18 cm. olabilir. Bahar sonundan Ağustosa kadar üreme yapar ve yumurtalarını çok iyi gizler. Planktonlar ve balık larvalarıyla beslenir. Sert ve lezzetsiz eti yenmez.
ÇAÇA ( Sprattus sprattus )
Sardalya – Tirsi ailesindendir. Boyu 6 – 8 cm.dir, Karadenizin batısında 13 – 15 cm. olanlarına rastlanır. Besinleri planktonlar ve balık yavrularıdır. Sürüler halinde yaşar. Mayıs Haziran arasında üreme yapar. Eti fazla lezzetli değildir. Bu nedenle avcılığı fazla yapılmaz. Buna karşı denizlerde ekonomik değeri çok yüksek olan uskumru, palamut, torik gibi balıklar için yem değeri vardır. Kuzey Avrupa ülkelerinde konservesi çeşitli isimlerle pazarlanır.
DENİZ ALASI ( Salmon trutta labrax )
Karadeniz alabalığı, Som balığı olarakta tanınır. Solmon balığı ile hem akrabalığı, hem de benzerliği vardır. Bir türüde Akdeniz'de yaşar. Genelde 50 – 80 cm. boy ve 3 – 7 kg. ağırlıktan, en çok 100 cm. ve 25 kg.’ a erişenlerine rastlanır. Ömrünün bir kısmını denizde geçirdikten sonra üremek için nehirlere girer. Ağırlığına oranla 2000 – 16 000 yumurta döker. Kuvvetli çenesi olan yırtıcı bir balıktır. Küçük balıklar ve kabuklularla beslenir. Eti çok lezzetli olduğu gibi, yumurtasından da kırmızı havyar elde edilir. Ekonomik değeri çok yüksektir.
FENER ( Lophius piscatorius )
Kıyılardan 500 m. ye kadar derinlerde yaşayan, boyları 2 m. ye erişebilen, bir dip balığıdır. Hareketsiz yatar ve antenleriyle avını kendine çekerek çok büyük ağzıyla kendi büyüklüğündeki balıkları bile yutabilir. Pulsuz ve çıplak vücudunu kapsayan sıvı insan cildi için tehlikelidir. Mart – Ağustos arası derinlere inerek ürere 6 – 7 yaşında bir dişi 1 milyon yumurta bırakır.eti beyaz ve çok lezzetlidir. Ekonomik değeri çok yüksektir. Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan ensülin ilacı ilk kez fener balığı pankreasından elde edilmiştir.
SİVRİBURUN KARAGÖZ ( Diplodus puntazzo)
Karagöz balıkları Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarımızın en tanınmış balıklarındandır. Karadeniz bölgesinde de rastlanır. 0 - 400 m. derinliklerde yaşar. Sivriburun Karagöz 35 cm.' ye kadar büyüyebilen, sürü halinde yaşayan, mevsimsel olarak beslenme, üreme, kışlama gibi nedenlerle oldukça uzun mesafelerde göç eden bir balıktır. Kıyıların taşlık ve çakılları arasında bitkiler ve küçük kabuklularla beslenir. Bu balıkların mensubolduğu SPRİDEA familyasına ait pek çok balık türü sularımızda yaşar.
LİPSOS ( Scorpaena scrofa )
50 - 60 cm. ye ve 4 - 5 kg.' a kadar büyüyebilen Lipsos balıkları sıcak ve ılık denizlerimizin sahil kıyılarından 1000 m. ye kadar inen derinliklerde, bitkilerle örtülü taşlık, çakıllı ve kumlu düzeylerde yaşar. Bilhassa Marmara ve Ege' de çok rastlanır. Eti çok lezzetli ve yararlıdır. Et yiyen bir balık olan Lipsos ilkbahar aylarında ürer. Yaklaşık 3 000 yumurta döker. Dikenleri çok zehirlidir.
İSKORPİT ( Scorpaena porcus )
Yaşamı aynı aileden olan Lipsos' un aynıdır. Farkları İskorpitin Lipsos' a göre daha küçük olması ve rengi daha koyudur. Boyları ortalama 20 - 30 cm. dir. İskorpitin dikenleri de Lipsos gibi çok zehirlidir. Bu nedenle yakalandığında dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve çok yararlıdır.
DÜLGER ( Zeus faber )
Boyu 50 - 60 cm. ye ulaşabilen Dülger Balığı geçici balıktır. Mayısta Marmara'dan Karadeniz'e çıkar. Akdeniz, Ege, Marmara ve kısmen de Karadeniz'de yaşayan, kalın pullarla örtülü Dülger Balığı etobur bir balıktır. Büyük ağzıyla kendinden küçük pek çok balığı yutarcasına yer. Genelde 60 -70 cm. derinliklerde yaşar. kış mevsiminden sonra suların ısınmasıyla Mayıs ayından başlayarak Temmuz sonuna kadar üremelerini sürdürür. Dülger Balığı, İzmir - Antalya arası yörelerimizde Peygamber, Dikenli Peygamber Balığı olarak ta tanınır. Eti lezzetli beyaz ve yararlıdır.
MERSİN ( Acipenser sturio )
Karadeniz'de ve buraya dökülen nehirlerde yaşayan boyları 120 – 300 cm. ve 300 kg.’ a kadar olabilen, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenen ve 100 yılın üstünde yaşayabilen bir balıktır. Kolan balığı da denir. Cinslerine göre erkekleri 6 – 12, dişileri 8 – 15 yaşlarında cinsel olgunluğa erişip 800 000 – 2 500 000 yumurta verir. Kış aylarını 150 m. derinliklerde geçirip, Mart ayı başında tek veya sürüler halinde 12 C – 18 C deki sularda nehir ağızlarına girerek yumurtalarını dökerler. Yavrular 8 – 10 ay sürede 6 – 15 cm. ye ulaşınca denize çıkarlar. Eti çok lezzetli olduğu gibi, yumurtasından en kıymetli deniz ürünü olan siyah havyar elde edilir. Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir. Rus Mersini, Karaca ve Mersin Morinası olarak adlandırılan türleri de vardır.
MAVRİ KEFAL ( Chelon labrosus )
Kefal, denizlerimizin sıcak ve ılık bölgelerinde, kıyılara yakın, denizle ilişkili nehir ağızlarında ayrıca iç sularda ve sürüler halinde yaşayan bir balık türüdür. Denizlerimizde Has Kefal, Altınbaş Kefal, Topbaş Kefal, Mavri Kefal, Dudaklı Kefal gibi çeşitleri vardır. Ayrıca büyüklüklerine göre de isimlendirilir. Türlerine göre 25 cm. den 90 cm. boya erişirler. Yaklaşık 15 yıllık ömrü olan Kefaller 6 - 7 yaşından itibaren yaz aylarında üreyerek 150 binden 7 milyona kadar yumurta verirler. Eti ve yumurtası yönünden değerli bir balıktır. Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir.
ÖRDEK LAPİNİ ( Labrus mixtus )
Boyu 40 cm. ağırlığı 1 kg. olabilen ve 15 – 17 yıl yaşayabilen, dişileriyle erkekleri arasında renk farkı olan güzel renkli bir lapin cinsidir.Genelde 10 – 100, seyrek olarak 180 m. Derinlerde yaşar. Denizdeki küçük hayvanlar ve balıklarla beslenir. Üreme mevsimi Nisan – Ağustos arasıdır. Bu esnada çift – çift kaya oyuklarını yuva olarak kullanırlar. Daha sonra yumurtaları korumak için erkekleri nöbet tutar. Doğa değeriyle korunması gerekli bir balıktır.
SİNAĞRİT ( Dentex dentex )
Karagöz ailesinden olan Sinağrit Ege ve Akdenizin sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır. 1 - 1,5 m. boy ve 10 - 15 kg. ağırlığa büyüyebilir. Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep balığı ile beslenir. Kuvvetli çenesiyle bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir. Yazın kıyıların taşlık, kayalık bölümlerinde, kışın 300 m. ye varan derinliklerde küçük sürüler halinde yaşar. İlkbahar aylarında üreme yapar. Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır. Olta avcılığında amatörler için değerlidir.
ELEKTİK BALIĞI ( Torpedo mamorata )
Bir köpekbalığı türüdür. Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m. ye varan diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyu 150 cm. olabilir. Genelde avlanmak için veya tehlike halinde 100 -220 volt' a varan insan için tehlikeli fakat öldürücü olmayan kısa süreli elektrik çarpması yapar. Bahar - yaz aylarında çiftleşerek ürer. Dişileri 14 - 15 yavru yapar. Eti yenebilir, fakat ülkemizde fazla tüketilmez.
GELİNCİK BALIĞI ( Gidropsarus mediterraneus )
Bakalyaro ve Mezgitle aynı türdendir. Denizlerimizde bir kaç cinsi yaygındır. Sıcak ve ılıman suların taşlık, kayalık diplerinde sahillere yakın yaşar. Balık yavruları ve kabuklularla beslenir. Çevik, yırtıcı ve saldırgandır. Derisi çok kaygandır. Ortalama 20, en çok 40 cm. boydadır. Üremesini sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli etiyle ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır.
PAPAĞAN BALIĞI ( Sparisoma cretense )
Ege'de seyrek, Doğu Akdeniz' de yaygın bulunan, fazla göçler yapmadan sıcak denizlerin sığ, taşlık ve bol bitkili, bazen de acısu bölgelerinde yaşayan, çok çeşitli ve güzel renkleri olan bir balıktır. İskaroz balığı da denir. Deniz yosunlarıyla beslenir. Yaz aylarında üreme yapar ve 8 - 12 000 yumurta verir. Sert ve yayvan eti yenmez. Doğa değeri yönüyle korunmalıdır.
RİNA ( Dasyatis pastinaca )
Köpek balığı ailesinden olup şeklen Vatoz' a benzer. sahillerin 10 - 60 m. en çok 200 m. ye varan derinliklerin kumlu çamurlu diplerinde hareketsiz yatarak avlanır. boyları 150 cm. ye ulaşabilir. Çeşitli balıklar ve omurgasızlar başlıca gıdasıdır. Kışları derinlerde geçirip yaz aylarında kıyılara, tatlısulara ve lagünlere yaklaşır. Çiftleşerek ürer. Gebelik süresi 15 - 18 aydır. 7 - 8 yavru yapar. Eti lezzetsizdir. Tüketim değeri yoktur. Kamçı benzeri kuyruğu yaralayıcı, dikenleri ise tehlikeli şekilde zehirlidir.
KÖMÜRCÜ KAYASI ( Gobius niger )
Bütün denizlerimizin nehir ağızlarına yakın, bazen de acı su bölgelerinde, 75 metreye kadar derinliklerin kumlu, çamurlu diplerinde fazla göç etmeden yaşar. Boyları en çok 18 - 19 cm. olabilir. Mart - Mayıs arasında yumurta vererek ürer. Bu yumurtalara erkekler bekçilik yapar. Küçük kabuklular, yumuşakçalar ve balıklarla beslenir. Eti beyaz, lezzetli ve yararlıdır.
SARIKUYRUK ( Seriola dumerili )
Akdeniz'de yaşayan, genelde 30 - 50 cm. en çok 100 cm. olabilen istavrit türünden bir balıktır. diğer ülkelerde 150 - 200 cm olanlarına rastlanır. Yumuşakçalar kabuklular ve küçük balıkları avlayarak beslendiği kayalık sahillerde küçük sürüler halinde yaşar. Üreme devresi bahardan yaz sonuna kadardır. Eti lezzetlidir. Japonyada bol miktarda üretimi yapılır.
KANATLI KIRLANGIÇ ( Cephalacanthus volitans )
Boyları 50 cm. Ye ulaşabilen ve Kırlangıç' ın bir türü olan bu balıklar, güzel ve bezeli renkleriyle Ege ve Akdenizde yaşar. Su yüzeyinden 1 - 1,5 m. yüksekte 1 - 10 saniyelik sürede 30 - 35 m. lik uçuşlarla denizleri süsler. Suların ısınmasıyla birlikte sahillere yaklaşarak Mayıs - Temmuz arası ürer. 10 - 80 m. derinliklerde yumuşakçalar, kabuklular ve böceklerle beslenir.
MİNAKOP ( Umbrna cirrosa )
Kötek Balığı da denir. Bütün denizlerimizin taşlık ve kayalık bölgelerinde, 100 - 150 m. ye varan derinliklerin dibe yakınlarında yalnız yaşar. Zaman zaman acı sulara ve nehir ağızlarına da girer. Eşkina ve Sarıağızla aynı türdendir. Yumuşakça, kabuklu ve kurtlarla beslenir. Yaşadığı bölgenin şartlarına göre üremesini Nisanda Ağustosa kadar sürdürür. Sert ve beyaz etinin lezzeti Levreğe benzer.
İZMARİT( Maena smaris )
Denizlerimizin yerli balıklarındandır. Küçüklerine Kancur, Büyüklerine Kanal İzmariti denir. Boyu ortalama 15 cm. olur. Hareketli ve kurnazdır. Yaz aylarında sahillere kadar sokulur. Üst, ön dikenleri tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10 - 12 yıl yaşayabilir. Erkekleri 3, dişileri 2 yaşında olgunlaşıp 60 - 70 000 yumurta verir. Balık yumurtaları, balık yavruları ve yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve lezzetlidir. bol tüketilir.
ORFOZ ( Epinephelus guaza )
Hani türünden ve Levrekle akrabadır. Ortalama 60 - 70 cm. den 1 - 1,5 m. boy ve 30 - 40 kg. ağırlığa erişebilir. Ege ve Akdeniz balığıdır. Taşlık kumluk ve yosunlu sahil bölgelerinin 8 m. den 150 m. derinliklerine kadar yalnız yaşar. Etoburdur. İrili ufaklı kabuklular ve yumuşakçalarla beslenir. Eti çok lezzetli olmakla beraber yaşlıları kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasına rağmen sualtı zıpkın avcıları tarafından türün yaşamı açısından tehlikeli bir şekilde tüketilmektedir.
VATOZ ( Raja clavata )
Köpekbalığı ailesindendir. Bütün dünya denizlerinde çok çeşitli türleri yaşar. 1 m. yi aşan boy ve 40 - 50 kg. ağırlıkta olanlarına rastlanır. Uzun geziler yapmadan 15 - 20 m. den 100 - 150 m. ya varan derinliklerde kumlara gömülü yatarak av bekler. Kabuklular ve küçük balıklarla beslenir. Bahar ve yaz aylarında sahillere yaklaşarak üreme yapar. Dişileri 10 - 30 yumurta verir. Eti lezzetlidir fakat az tutulur. Karaciğerinden A vitamini ve yağ üretilir. Ekonomik değeri vardır.
ZURNA BALIĞI ( Scomberesox saurus )
Uskumru Turnası da denir. Ilık ve sıcak denizlerin yüzeylerinde ve sahillerden uzakta yaşar. Uzunlukları ortalama 50 cm. dir. 20 - 30 lu gruplar halinde gezerler. Özellikle Ege ve Akdeniz'de rastlanır. Etçil bir balıktır ve sürü halindeki küçük balıklarla beslenir. Etleri beyaz ve lezzetli olmakla beraber kitle avcılığı yapılmadığı için ekonomik değeri önemsizdir. İlk bahardan yaza kadar her seferinde 1 000 - 1 500 olmak üzere 7 - 8 defa yumurta verir.
BERBER BALIĞI ( Anthias anthias )
Hani ailesinden bir balıktır. Sıcak ve ılıman denizlerin kayalık, çakıllı ve bazen çamurlu bölgelerinde ve 50 - 300 m. derinliklerde yaşayan Berber Balığı 25 cm. uzunluğa erişebilir. Az bulunduğu için fazla ekonomik değeri yoktur. Denizlere renk güzelliği verir. Üremeleri diğer Hani cinsi balıklar gibidir.
İSKORPİT HANİSİ ( Polyprion americanus )
Boyu 2 m. olabilen bu balık Hani cinsinin en iri örneklerindendir. Deniz diplerinin taşlık, kayalık oyuklarında 100 - 200 m. yetişkinleri 1 000 m. ye kadar derinliklerde yalnız yaşar. Etçil bir balıktır, küçük balıklar, kabuklular ve diğer hayvanlarla beslenir. Eti lezzetli ve bol olmakla beraber az avlandığı için ekonomik yönü zayıftır. İnceleme olanağı az olduğu için yaşam ve üreme şartları Hani türüne uygulanabilir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
